بازار سلامت کشور دچار مشکلات و معضلات عدیده‌ای است که شاید مهمترین چالش آن دریافتهای غیرمتعارف برخی پزشکان و همچنین زد و بندهایی است که تعدادی از آنها با داروخانه‌ها، آزمایشگاههای تشخیص طبی و مراکز تصویربرداری پزشکی دارند و بیماران را مجبور می کنند برای انجام این قبیل خدمات تشخیصی، فقط به مرکزی بروند که او معرفی می کند.
به گزارش مهر، بارها شده که با برگه آزمایش و عکس رادیولوژی به مطب پزشک رفته ای اما او عنوان کرده که این آزمایش و عکس را قبول ندارد و باید به آزمایشگاه و یا مرکز تصویربرداری بروی که او آدرس می دهد.
چنین برخوردهایی از سوی برخی پزشکان در سطح جامعه و به خصوص در شهرهای کوچک، زیاد دیده می شود و شاید تنها دلیلی که می توان برای چنین رفتاری از سوی پزشک بر شمرد، منفعت مالی باشد. موضوعی که شنیده می شود در رفتار برخی از پزشکان رسوخ کرده و بیماران را مجاب می کنند به مرکز تشخیصی بروند که او معرفی می کند. در حالی که هیچ علت منطقی و علمی وجود ندارد که پزشک بخواهد تنها یک آزمایشگاه و مرکز رادیولوژی را به بیمار معرفی و او را مجبور کند که حتما به آن مرکز برود.
این وضعیت شامل نسخه های دارویی نیز می شود، بطوریکه برخی از داروخانه ها به دلیل اینکه در موقعیت مکانی قرار گرفته اند که کمتر درآمد دارند، لذا، از چند پزشک می خواهند که بیمارانشان را تنها به داروخانه آنها ارجاع دهند و در قبال آن، درصدی به پزشک پرداخت می کنند.
یک پزشک با تایید چنین رفتارهایی از سوی معدود همکارانش، معتقد است که چنین تخلفاتی بیشتر متوجه ساختمان پزشکانی است که داروخانه نیز دارند و پزشک، بیمارش را به همان داروخانه ارجاع می دهد.
به گفته این پزشک، بیشتر اقلام دارویی که در نسخه بیمار نوشته می شود، سرم های خوراکی هستند که هیچ ضرری برای بیمار ندارند و شاید ضرورتی هم برای تجویز آنها وجود ندارد اما بخاطر اینکه با داروخانه همکاری دارند، سعی می کنند در نسخه بیمار، دارویی تجویز کنند که از همان داروخانه بگیرد و استفاده کند.
بروز چنین رفتارهایی از سوی معدود پزشکانی که در مسیر کسب درآمد قرار گرفته اند، انکار شدنی نیست. اما نکته مهم این است که اغلب شهروندان و بیماران، متوجه این موضوع نیستند و بی اعتنا از کنار آن عبور می کنند. در حالی که یک پزشک اجازه ندارد بیمارش را مجاب کند که دارو، آزمایش و سایر خدمات تشخیصی را از کدام مرکز تهیه کند.
قابل شکایت و پیگیری است
دکتر ایرج خسرونیا رئیس دادگاه بدوی سازمان نظام پزشکی ایران با اشتباه خواندن چنین رفتاری از سوی آن دسته از پزشکانی که انتخاب آزمایشگاه و مرکز رادیولوژی را از بیمار می گیرند، گفت: این قبیل موارد قابل شکایت و پیگیری است.
رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران با عنوان این مطلب که پزشک حق ندارد برای بیمار تصمیم بگیرد کجا آزمایش و رادیولوژی انجام دهد، افزود: این کار غیرقانونی است که پزشک بخواهد بیمار را برای انجام آزمایش، رادیولوژی و مواردی از این قبیل، به یک جای خاص بفرستد. اساسا، پزشک حق ندارد چنین کاری بکند و اگر، شکایتی از او شود، قابل رسیدگی و پیگیری است.
خسرونیا با عنوان این مطلب که طرح چنین شکایتهایی بیشتر از سوی بیمه ها انجام می شود، گفت: بیمه ها وقتی ببینند که یک پزشک، تنها از یک آزمایشگاه و مرکز رادیولوژی برای ارجاع بیمارانش استفاده کرده است، این موضوع را پیگیری و به او اخطار می دهند.
وی ادامه داد: درست این است که پزشک، چند آزمایشگاه و مراکز تصویربرداری پزشکی را به بیمار معرفی کند و تصمیم با بیمار باشد که به کدام یک از این مراکز برود.
خسرونیا در ارتباط با اینکه برخی پزشکان برگه آزمایش و رادیولوژی که بیمار از قبل انجام داده و سپس به مطب او مراجعه کرده است را قبول نمی کنند، گفت: این کار هم قابل قبول نیست. مگر اینکه نسبت به نتیجه آزمایش مشکوک شده باشند.
یک کار غیراخلاقی و غیرقانونی
در همین حال دکتر محمدمهدی قیامت عضو هیئت عالی انتظامی سازمان نظام پزشکی ایران در گفتگو با خبرنگار مهر اظهارداشت: شاید یکی از دلایلی که باعث تحریک بیمار برای شکایت علیه پزشک می شود، چنین مسائلی باشد.
رئیس انجمن بیهوشی و مراقبتهای ویژه ایران با تاکید بر اینکه چنین کاری نه اخلاقی و نه علمی است، تصریح کرد: البته در مواردی از قبیل انجام ام آر آی، پزشک مجبور است بیمارش را به یک جای خاص معرفی کند و این تنها به دلیل اهمیت چنین خدمات تشخیصی است. اما اینکه بخواهد برای هر آزمایش و رادیولوژی، بیمار به یک مرکز خاص که پزشک معرفی کرده است، برود، اصلا درست نیست.
وی افزود: بهتر است برای اینکه شائبه ای پیش نیاید، چند مرکز را معرفی کند و اجازه بدهد که بیمار، خودش به یکی از آن مراکز برود. در این صورت هیچ مشکلی و مسئله ای پیش نخواهد آمد.
معاون آموزشی و پژوهشی نظام پزشکی تهران با اعلام اینکه مواردی از شکایت بیمه ها از پزشکان را در ارتباط با چنین مسائلی داشته ایم، گفت: چون بیمه ها به پرونده پزشکان دسترسی داشته و آنها را بایگانی می کنند، بنابراین، وقتی مشاهده می کنند که یک پزشک تنها از یک مرکز آزمایشگاهی و رادیولوژی و حتی داروخانه برای ارجاع بیمارانش استفاده کرده است، به او تذکر و اخطار می دهند.
عضو هیئت عالی انتظامی سازمان نظام پزشکی ایران، ضعف در نظارت را یکی از دلایل بروز چنین تخلفاتی دانست و افزود: اگر نظارتها دقیق و جدی باشد، شاید هرگز چنین تخلفات و رفتارهای غیراخلاقی رخ ندهد.
شاید یکی از دلایلی که باعث بروز چنین رفتاری از سوی برخی پزشکان می شود، آشفتگی است که در بازار سلامت کشور می بینیم. نمونه مشهود آن را می توان در بحث دریافتهای غیرمتعارف، ارجاع بیمار به یک مرکز خاص و... مشاهده کرد و دلیل آن نیز، ناشی از ضعف نظارتی دستگاههای مربوطه در برخورد با چنین تخلفات و رفتارهای غیرمعمول است. این وضعیت بیشتر در شهرهای کوچک رخ می دهد که نظارت ها در این قبیل نقاط، به مراتب کم رنگ تر از شهرهای بزرگ و کلانشهرهاست.
