حباب‌زدایی از قیمت زمین چگونه؟

رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران با اشاره به مقاومت قیمت‌ها در بازار زمین برای همراستا شدن با روند کاهشی قیمت مسکن و حتی افت نسبی اجاره‌بها گفت: آنچه باعث شده هم‌اکنون حباب شکل گرفته در بازار زمین - برخلاف دو بازار دیگر ملک- رغبت به تخلیه نداشته باشد، به دو دسته عوامل شامل «حجم وسیع ساخت‌وساز در مقابل کمبود ذاتی قطعات زمین در تهران» و همچنین «نوع مقرراتی که از طرف شهرداری برای ساخت‌وساز اعمال می‌شود»، برمی‌گردد.

حسام عقبايی در تشریح دلایل وجود حباب در بازار زمین به «دنیای‌اقتصاد» گفت: با حجم وسیع ساخت‌وسازهای یکی دو سال اخیر در تهران، تقاضای پرحجمی برای خرید زمین خام یا ساختمان‌های قابل تخریب در بازار شکل گرفت؛ درحالی‌که کمبود زمین که همواره در سال‌های گذشته نیز احساس می‌شد، عدم تعادل بین عرضه و تقاضا در بازار زمین را طی این مدت تشدید کرد و اثر همین ناموازنه، امروز خود را در بازار به شکل حباب قیمت نشان می‌دهد.

عقبایی با بیان اینکه کمبود فایل فروش زمین در مقابل تقاضای بسازوبفروش‌ها، شرایط بازار زمین را فعلا برای کاهش قیمت فراهم نکرده است، درباره دومین عامل دامن‌زدن به حباب قیمت در این بازار گفت: تسهیلاتی که در قالب طرح تفصیلی جدید تهران به برخی قطعات و زمین‌ها از بابت میزان تراکم یا نوع کاربری ارائه می‌شود و تفاوت‌هایی که بین این تسهیلات در قطعات مختلف اعمال می‌شود، تاحدودی باعث نوسان کاذب ارزش معاملاتی زمین‌ها در برخی محله‌ها و مناطق شهر تهران به‌خصوص مناطقی که ساخت‌وساز در آنها رونق دارد، شده است و از آنجا که کشش قیمت‌ها، به تحریک ارزش مابقی زمین‌ها می‌انجامد، در کل بازار زمین حباب قیمت به چشم می‌خورد.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران تاکید کرد: در هر صورت زمین یکی از اصلی‌ترین عوامل تامین مسکن و به‌طور کلی ساخت‌وساز است و شهرداری با توجه به موقعیت خاص اراضی و کاربری‌های متفاوتی که براساس طرح تفصیلی جدید شهر تهران برای آنها تعریف کرده، با سازندگان در حال تفاهم و اعطای امتیازات متعددی است. از سوی دیگر دایره این تفاهمات و توافقات آنقدر گسترده است که این انگیزه را برای شهرداری ایجاد کرده که به‌عنوان محلی برای تامین منابع اداره شهر، ابزاری برای صدور مجوز تراکم ایجاد کند.

رویکرد یکسان به همراه اخذ مالیات
رئیس اتحادیه املاک تهران درباره راهکارهای تخلیه حباب از قیمت زمین گفت: اگر شهرداری این‌گونه توافق‌ها را متوقف کند و تبعیضی در این زمینه قائل نشود و با رویکردی برابر در اعطای تراکم به اراضی پایتخت رفتار کند، در کنترل قیمت زمین می‌تواند نقش موثری ایفا کند.

رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران با اعلام اینکه متوسط قیمت زمین با کاربری مسکونی در تهران مترمربعی 4 تا 5/4 میلیون تومان است، افزود: در بازار زمین رابطه بین عرضه و تقاضا به رابطه‌ای نامتعادل و نامتوازن تبدیل شده؛ به این علت که تقاضای ساخت‌وساز زیاد است و عرضه زمین از طرف مالکان محدود؛ این موضوع باعث شده کاهش قیمتی که در بازار معاملات مسکن و آپارتمان شاهد بودیم عملا در بازار زمین اتفاق نیفتد.

عقبایی گفت: برای کنترل قیمت زمین باید شرایط رقابتی در بازار زمین برقرار شود و شهرداری و دولت با سیاست‌هایی همچون اخذ مالیات‌ در معاملات به شکل سوداگری و سایر مکانیزم‌های تنبیهی و تشویقی، نسبت به تنظیم قیمت زمین اقدام کنند.