رتبه کشورها بر اساس شاخص فساد

گزارش سالانه سازمان شفافیت بین‌الملل در مورد فساد اداری و اقتصادی در کشورهای مختلف در سال ٢٠١٣ که دیروز، سه‌شنبه، ١٢ آذر منتشر شد نشان می‌‎‏‌دهد که در میان ١٧٧ کشور مورد بررسی، کشورهای دانمارک، نیوزیلند، فنلاند، سوئد، نروژ، سنگاپور، سوئیس، هلند، استرالیا و کانادا رده‌های ١ تا ده سالم‌ترین کشورهای جهان را در اختیار گرفتند که به استثنای بهبود رتبه نروژ از رتبه ٩ به رتبه ٥، تفاوتی با رتبه‌بندی سال گذشته ندارد. بالاترین نمره در رده‌بندی جهانی، ٩١ از ١٠٠ بوده است که نصیب دانمارک و نیوزیلند شد.

در مورد بدترین کشورهای جهان هم، براساس این گزارش، سومالی با نمره ٨ فاسدترین کشور جهان است و پس از آن کشورهای کره‌شمالی، افغانستان، سودان، سودان جنوبی، لیبی، ازبکستان، ترکمنستان و سوریه قرار گرفته‌اند.‌ در تدوین فهرست کشورها از لحاظ فساد اداری و اقتصادی، سازمان شفافیت بین‌الملل به هر کشور نمره‌ای را هم اختصاص می‌دهد که از نمره ١٠٠ (به طور کلی فاقد فساد) تا صفر (کاملا فاسد) تغییر می‌کند. به گزارش بی‌بی‌سی، در سال گذشته، ده رتبه بدترین کشورهای جهان در اختیار سومالی، کره‌شمالی، افغانستان، سودان، میانمار (برمه)، ازبکستان، ترکمنستان، عراق و ونزوئلا قرار داشت. مهم‌ترین تغییر طی یک سال گذشته، بهبود در وضعیت میانمار (برمه) بوده است که کارشناسان آن را ناشی از روند آزادسازی فضای سیاسی آن کشور دانسته‌‌اند.

 رتبه این کشور بهتر شده و از ١٧٢ (نمره ١٥ از صد) در سال ٢٠١٢ به ١٣٦ (با نمره ٢٧ از صد) در سال جاری تغییر یافته است. در مورد سایر کشورهای جهان، آلمان در سال جاری رده ١٢ را به خود اختصاص داد که یک درجه بهتر از سال گذشته بود در حالی که ژاپن از رده ١٧ به رده ١٨ تنزل رتبه یافته است. ایالات متحده در رده ١٩ باقی مانده و جمهوری خلق چین هم مانند سال گذشته، رده ٨٠ را در اختیار گرفته و موقعیت آن در جدول جهانی فساد تغییری نیافته است. وضعیت در بریتانیا امسال بهتر شده و رتبه این کشور از ١٧ (با ٧٤ امتیاز از صد) در سال گذشته به ١٤ (با ٧٦ نمره از صد) در سال جاری ارتقا یافته است.

 در رتبه بندی این سازمان، سودان با 11 امتیاز در رتبه 174، سودان جنوبی با 14 امتیاز در رتبه 173 و لیبی با 15 امتیاز در رتبه 172 قرار دارند و ترکیه با 50 امتیاز در رتبه 53، ترکمنستان با 17 امتیاز در رتبه 168، عراق با 16 امتیاز در رتبه 171 و پاکستان و جمهوری آذربایجان هر یک با 28 امتیاز در رتبه 127 قرار گرفته‌اند. سازمان شفافیت بین‌الملل هر ساله گزارشی را در مورد فساد اداری و دولتی در کشورهای جهان تهیه و منتشر می‌کند که در کنار آن تحلیلی از عوامل ایجاد فساد در این کشورها، شامل شاخصی برای هر کشور و موقعیت آن در رده بندی جهانی هم هست. در تهیه این گزارش، فساد به عنوان «سوءاستفاده از قدرت برای انتفاع شخصی» تعریف شده و نظر مردم و کارشناسان در این زمینه مبنای ارزیابی‌ است. به گفته این سازمان، ارزیابی فساد در هر کشور باید دست کم مبتنی بر سه منبع شامل نظرخواهی از مردم یا موسسات مالی و تجاری و همچنین نظر کارشناسان و متخصصان باشد.

سازمان شفافیت بین‌المللی یک سازمان غیردولتی غیرانتفاعی است که در سال ١٩٩٣ در آلمان تاسیس شد و مرکز آن در برلین واقع شده است. این سازمان دارای مراکز وابسته در شماری از کشورهای جهان است که هر کدام به طور مستقل به ارزیابی شرایط داخلی کشورهای خود می‌پردازند و نتیجه آن را در اختیار سازمان مرکزی قرار می‌دهند. هدف شفافیت بین‌الملل مبارزه با فساد در تشکیلات دولتی و همچنین موسسات عمده خصوصی است و موضوعاتی مانند رشوه‌خواری، قانون شکنی و موارد دیگر سوء‌استفاده از قدرت را در رده‌های مختلف دولتی و اقتصادی زیر نظر دارد. به گزارش ایرنا، آلمان در رتبه بندی این سازمان بین المللی ضد فساد با کسب 78 امتیاز در رده 12 از نظر سلامت اقتصادی قرار گرفته است و جمهوری اسلامی ایران نیز با کسب 25 امتیاز، یکصد و چهل و چهارمین کشور از نظر فساد اقتصادی و اداری معرفی شده است که این رتبه در سال گذشته رده 133 معرفی شده بود و امسال کشورمان در این رده‌بندی تنزل داشته است.

یافته‌های حاصل از تحقیقات این موسسه نشان می دهد که بیش از دو سوم از مجموع 177کشور مورد بررسی،از نظر فساد مالی و اداری با مجموع امتیاز زیر 50 در وضعیت مناسبی قرار ندارند. در رتبه‌بندی منطقه‌ای این سازمان برای تعیین میزان فساد، اروپای شرقی و آسیای مرکزی با 95 درصد فساد بدترین رتبه را به خود اختصاص داده‌اند و اروپای غربی و اتحادیه اروپا با داشتن 23 درصد فساد، بهترین رتبه را دارند، میزان فساد در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا نیز 84 درصد اعلام شده است.