"منافع ملی" و محدودیت های بین المللی

فرارو- یک کارشناس مسائل بین املل گفت: «هر کشوری وقتی هدف گذاری می کند باید در چارچوب قانونمندی داخلی و بین المللی از اختیارات خود استفاده کند. علت تعدد تعاریف از منافع ملی این است که برخی گمان می کنند این هدف گذاری باید منهای محدودیت های بین المللی و دایره منافع دیگران صورت گیرد.»

با اینکه "منافع ملی" مفهومی واحد است اما برداشت های مختلف و گاه متناقض از آن می شود. بسیار دیده می شود که افراد و گروهها تعریف متفاوتی از مفهموم منافع ملی و به تبع آن مصادیق منافع ملی دارند. ماهیت منافع ملی چیست؟ چرا با تعدد تعاریف از منافع ملی روبرو هستیم؟

اما علی خرم کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو گفت: «منافع ملی نوع منفعتی است که همه و یا حداکثر قریب به اتفاق یک جامعه از آن بهره مند می شوند و زمانی محقق می شود که آنچه را که حقوق ملی در یک موضوع خاص است ابتدا شناسایی و سپس استیفاء کرد.»

وی ادامه داد: «اما منافع ملی مفهمومی گسترده است و اینکه منافع ملی شامل چه مصادیقی می شود سوالی کلی است و باید منافع ملی را در موضوعات مختلف تشریح کرد.»

خرم در پاسخ به این سوال که چرا از منافع ملی برداشت های مختلف می شود؟، گفت: «هر کشوری وقتی هدف گذاری می کند باید در چارچوب قانونمندی داخلی و بین المللی از اختیارات خود استفاده کند. علت تعدد تعاریف از منافع ملی این است که برخی گمان می کنند این هدف گذاری باید منهای محدودیت های بین المللی و دایره منافع دیگران صورت گیرد.»

وی ادامه داد: «برخی منافع ملی را صرفا با در نظر گرفتن محدودیت های بین المللی تعریف می کنند و در یک سر طیف قرار می گیرند و عده ای دیگر در تعریف منافع ملی هیچ قاعده و محدودیت بین المللی را به رسمیت نمی شناسند و در سر دیگر طیف قرار می گیرند و سایرین هم بین دو سر این طیف قرار دارند.»

وی افزود: «علت تعاریف مختلف این است که از منتهی الیه این سر طیف تا منتهی الیه آن سر طیف معتقد وجود دارد و بر اساس برداشت خود تصوری از منافع ملی دارد.»

خرم گفت: «لذا برای آنکه تعریف مشترکی از منافع ملی داشته باشیم و درباره آن اجماع ایجاد شود باید شرایط مرزی این موضوع مشخص شود و به سوالات زیر پاسخ داد. اینکه آیا ما یکی از اعضای جامعه بین المللی هستیم یا خیر؟ که جواب مثبت است.»

وی ادامه داد: «حال اگر عضو جامعه بین المللی هستیم باید قانونمندی بین المللی را به رسمیت بشناسیم یا خیر؟ از اینجا اختلافات شروع می شود و برخی معتقدند باید به رسمیت بشناسیم و برخی معتقدند نباید بشناسیم. سوال دیگر این است که آیا باید تمام قوانین را به رسمیت بشناسیم؟ که باز هم برخی جواب مثبت و برخی جواب منفی می دهند و در نتیجه در پایان می بینیم تعداد زیادی وجود دارند که درباره منافع ملی صحبت می کنند اما هر کدام تعریف خود را از منافع ملی دارند.»