یک آرزوی دیرینه برای همه نظامهای حقوقی موفقیت در پیشگیری از جرم است.
دولت ما هم مثل همه دولتها هزینههای زیادی را هر سال صرف راهکارهایی
میکند که در پیشگیری از جرم تاثیر داشته باشد اما جرمشناسان همیشه چند
قدم جلوتر هستند. آنها ریشههای جرم را بررسی میکنند و گاهی به یافتههای
جالب و عجیبی میرسند مثل همین موضوعی که جناب آقای مسعود مظاهری تهرانی،
وکیل دادگستری در مورد تاثیر ارتفاع بر وقوع جرم میگوید. او امروز مهمان
ماست تا رابطه بافت شهري با افزايش جرم را برايمان توضيح دهد.
آقای مظاهری شما معتقدید که ارتفاع بر وقوع جرم اثر دارد؟
برحسب تحقیقات دامنهداری که دراین دو سال اخیر بهعمل آمده معلوم شده است
که زندگی در طبقات بالای ساختمان یعنی از طبقه ششم به بالا در ارتکاب
جرائم و خشونت بسیار موثر است.
دلیلی هم برایاین ادعای شما وجود دارد؟
کسانی که در مجتمعهای بزرگ شهری و ساختمانهای بسیار بلند زندگی میکنند،
کمتر احساس امنیت میکنند و همین احساس عدم امنیت آنها را مضطرب و نگران
کرده و در معرض ارتکاب خشونت قرار میدهد.
محلهای که هر کدام از ما برای زندگی انتخاب میکنیم هم بر وقوع جرم
تاثیر میگذارد. مثلااینکه نام ساکنان فلان محل در تهران با نوعی ترس بیان
میشود جنبه علمیدارد یا خیر؟
در جرائم شهری نوعی از جرائم مطرح شده است با عنوان جرائم محلی یا
محلهای،این جرائم براساس نوع و کیفیت هر محله شهری مشخص میشود. دراین
جرائم مسئله اساسی تأثیر وضعیت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی محله شهری در نوع
جرم آن است. هنگامیکه تراکم جمعیت از حدی تجاوز کند افراد فوقالعاده
پرخاشجو میشوند زیرا حداقل سرزمین مورد لزوم برای شکوفایی شخص در اختیار
آنان نیست. دراینجااین نکته قابل تأمل است که وضعیت و نوع تراکم شهری و
ترتیب منازل و قرار گرفتن آنها و مجموعاً تراکم جمعیت شهری و محیط فیزیکی
شهری خود باعث و عامل جرم شهری است.
یعنی تراکم محل زندگی هر یک از ما بر خشونت و جرم در آن محله تاثیر میگذارد؟
اگر به آمارهای جمعیتی در شهرها و مقایسه آن با جرائم نگاهی بیندازیم
متوجه میشویم رابطه تراکم محیط شهری به معنای عام قضیه با جرائم شهری
بهصورت مستقیم قابل دریافت و تحلیل است. بعضی از صاحبنظران معتقدند که
جمعیت شهری و تبهکاری به موازات هم افزایش مییابند و دستکماین افزایش تا
مرحلهای از تراکم جمعیت ادامه دارد ولی باید از قبول وجود یک رابطه ریاضی
بین تراکم جمعیت و تبهکاری خودداری کرد.
کدام مناطق تهران را باید مناطق خشن شهرمان بدانیم؟
یک تحقیق که شهر تهران به عنوان نمونهای از شهرهای بزرگ انتخاب شده و
سرقتهای واقعی در بخشهای مختلف آن که دارای وسعتهای متفاوتی است در
سالهای 1387و 1389 به تفکیک مورد بررسی قرار گرفت. از مناطق تهران چند
منطقه انتخاب و میزان و قوع سرقت درآنها مورد بررسی واقع شد. 20درصد سرقت
واقع شده در سال 1387 تهران مربوط به منطقه 1 و 6/1 درصد مربوط به منطقه 2
(مناطق شمالی تهران) بوده است. در منطقه 10 ( مرکزی شمالی 7/7 درصد در
منطقه 18 ( غرب تهران) 6درصد و در منطقه 16 ( منطقه مرکزی جنوبی) 5/4
درصد، منطقه 8 تقریباً مرکزی و در مراکز تجاری 9 درصد بوده است.این
آمارها به روشنی گویای تأثیر تراکم در جرم شهری است.