معنی و مفهوم «دلار 2000 تومانی»!

فرارو- از موعد تحویل لایحه بودجه به مجلس حدود 70 روز گذشته است این در حالی است که در تازه ترین اطلاع رسانی وزیر اقتصاد عنوان کرده است که اوایل اسفند ماه، دولت بودجه را به مجلس می برد. از سوی دیگر مجلسی ها معتقدند که قطعا بودجه برای سال بعد آماده نمی شود و خواهان آنند که دولت یک بودجه چند دوازدهمی نیز به همراه بودجه کلی تحویل مجلس دهد. خواسته ای که تاکنون از سوی دولت بی پاسخ مانده است.

تعیین نرخ ارز در بودجه یکی از کلیدهای پیش بینی وضعیت اقتصاد در سال پیش رو است. چنانچه نرخ ارز در بودجه از حد معمول پایین تر باشد باعث کاهش درآمد های ریالی دولت و افزایش کسری بودجه و چنانچه بیش از حد معمول باشد باعث افزایش نقدینگی و تورم می شود. از سوی دیگر تعدد نرخ ارز باعث به وجود آمدن زمینه رانت در اقتصاد می شود. در آخرین اظهار نظر این مبلغ در حدود 2000 تومان اعلام شده است.

سید شمس الدین حسینی با اعلام نرخ احتمالی دلار در بودجه تاکید کرد که این نرخ تنها تعیین می کند که درآمدهای ریالی حاصل از نفت با چه نرخی و به چه ترتیبی تبدیل شود و قیمت دلار در بودجه ملاک مدیریت ارزی در کشور نیست. به نظر می رسد که با افزایش نرخ ارز مرجع از 1226 تومان به حدود 2000 تومان، علاوه بر تبعات تورمی، به دلیل افزایش قیمت نهاده های اولیه باید سال سخت تری را برای تولید پیش بینی کرد.

محمد مهدی رهبری عضو کمیسیون برنامه و بودجه در گفتگو با فرارو در این خصوص گفت: « پیش از هر چیز باید گفت که بر اساس قانون ارز می باید تک نرخی باشد و تعدد نرخ ها زمینه رانت و فساد را افزایش می دهد.»

وی با اشاره به مولفه محاسباتی بودن نرخ ارز در بودجه گفت: «بیش از نیمی از درآمد های ارزی کشور از محل فروش نفت تامین می شود و تعیین نرخ ارز در بودجه از این منظر مهم است که دولت با تبدیل این ارز به ریال درآمدهای ریالی خود را رقم می زند. در واقع مقدار بودجه کل کشور با تعیین نرخ دلار مشخص می شود و تا این مبلغ مشخص نشود نمی توان در مورد رقم دقیق بودجه نظری داد.»

رهبری با تاکید بر ضرورت تک نرخی بودن ارز در بودجه گفت: «در صورتی که ارز به نرخ متعدد وجود داشته باشد می تواند زمینه رانت و سوءاستفاده را فراهم کند. در مواقعی حتی اطلاع یافتن از تصمیم دولت در خصوص تغییر نرخ ارز می تواند زمینه های فساد را ایجاد کند. این موضوع در بودجه سال بعد مورد بررسی قرار می گیرد و به نظر می رسد که نمایندگان با تعدد نرخ ارز مخالف باشند اما می بایست در مورد راهکار تک نرخی کردن ارز در مجلس بحث کرد.»

مشاور سابق سازمان برنامه و بودجه در پاسخ به این سوال که تعیین نرخ 1500 تومانی برای دلار چه اثراتی می توانست به دنبال داشته باشد گفت: «کاهش یا افزایش 500 تومانی در تعیین نرخ ارز در بودجه رقم های کلانی جابجا می شود برای مثال شما می توانید در نظر بگیرید که اگر 500 را ضرب در 70 میلیارد دلار کنیم می توان تفاوت درآمد ریالی دولت را به نحو بهتری درک کرد.»

وی در پاسخ به این سوال که آیا دولت قصد دارد تا با تعیین نرخ بالا برای دلار درآمد ریالی خود را افزایش دهد گفت: «دولت راه های زیادی برای افزایش درآمد های ریالی خود دارد. برای مثال دولت می تواند قیمت دلار در بازار را همچنان افزایش دهد. اما واقعیت این است که افزایش قیمت دلار به کاهش ارزش پول ملی کشور منجر می شود که در این مدت به یک جهارم تقلیل پیدا کرده است. این موضوع می تواند علاوه بر افزایش نرخ تورم به تمامی حوزه هایی که به نحوی با ارز خارجی در ارتباط هستند ضربه بزند.»

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه با اشاره به افزایش نقدینگی در نتیجه بالا بودن نرخ ارز در بودجه گفت: « یقینا افزایش قیمت ارز نسبت به سال گذشته منجر به افزایش نقدینگی در کشور خواهد شد. در برخی از سال ها به میزان درصد رشد نقدینگی با درصد رشد تورم یکی بوده است و این موضوع می تواند به افزایش نرخ تورم بیانجامد.»

رهبری در پایان تصریح کرد: «رشد 80 درصدی نرخ دلار در بودجه نسبت به سال قبل قطعا تبعات تورمی خواهد داشت. علاوه بر این افزایش قیمت دلار منجر به افزایش قیمت مواد اولیه خواهد شد و از این طریق می توان سال سخت تری را برای تولید پیش بینی کرد.»