اصطلاح جوجه را آخر پاییز می شمرند اگر در بسیاری از بازارهای سرمایه گذاری مصداق نداشته باشد، در بازار سرمایه و بورس مصداق صد در صد دارد. در این بازار کم حوصله ها هرگز برد چندانی نخواهند داشت و برعکس این دوراندیشان مصلحت اندیشند که به جای تلنبار کردن سکه و ارز ، در بازار بورس سرمایه گذاری می کنند. خانه ملت در خصوص تاثیرپذیری‌ها و تاثیرگذاری‌های بازار بورس ، نحوه فعالیت در این بازار، ضرورت ورود افراد حرفه‌ای و لزوم نگاه بلند مدت به مقوله سرمایه گذاری در این بازار با محمدرضا پورابراهیمی، نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس و نماینده مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی گفت و گو کرده است.
شما به عنوان یکی از افرادی که سال ها در عرصه بورس فعالیت داشتید و امروز در کسوت نمایندگی مشغول به کار هستید، سیاست ها و رفتارهای لازم و حرفه ای در بازار بورس را چه طور تعریف می کنید؟ اطمینان و آرامش اصول مهم کارکرد در بازار سرمایه است چرا که بازاری که در آن عدم اطمینان باشد کار نمی کند و تخصیص دهی مناسب در آن اتفاق نمی افتد.مدیریت نادرست اقتصادی دولت ها می تواند اثرات منفی بر کارکرد بازار بورس داشته باشد. از سوی دیگر باید نگاهمان به بازار سرمایه حرفه ای باشد.
برنامه ریزی مشخص توسط متولیان بخش اقتصادی تا چه اندازه بر آرامش بازار بورس تاثیر گذار است؟
تصمیمات بانک مرکزی تصمیمات اقتصادی کشور ما است و اگر این تصمیم ها راهنمایی دقیقی به بازار سرمایه ما نشان ندهد پیامد آن هدر رفت زمان ، سرمایه و انرژی است.باید ثبات در بیان و اظهار نظر و تصمیم گیری و رویه کاری در تیم مدیریت اقتصادی کشور وجود داشته باشد .اظهار نظر با ادبیات غیر کارشناسی آن هم در جایگاه بانک مرکزی نمی تواند اقتصادی کشور را مدیریت درستی کند.
بسیاری از مردم کشور ما ترجیح می هند سرمایه خود را در بازار سکه و مسکن سرمایه گذاری کنند. در کشور ما بورس مقوله ای است که در عرصه فرهنگ سازی و مزایای استفاده آن در دراز مدت کوتاهی و غفالت شده است. صد در صد همین طور است.فرهنگ استفاده از بورس باید آموزش داده شود به این معنی که لزوم مشارکت در بورس باید به مردم آموزش داده شود. مشکل اول این که در جامعه ما فرهنگ استفاده و فعالیت در بورس پایین است یعنی همان طور که شما تاکید کردید مردم به سمت خرید سکه و زمین می روند به این معنی که بافت فرهنگی فکری جامعه ما هنوز به سمت اعتقاد و اعتماد به سمت لزوم سرمایه گذاری در بازار بورس نرفته است .ضرورت دارد بر روی مسئله فرهنگی استفاده از بورس کار شود و رسانه ها به خصو رسانه ملی می توانند در این خصوص تاثیر مهمی داشته باشد.
تاثیر تحولات سیاسی و اقتصادی یک کشور در بازار بورس تا چه اندازه است و برای مدیریت آن چه باید کرد؟ در تمام دنیا اخبار بر روی بازار سرمایه اثر می گذارد که این اخبار می تواند شامل اخبار سیاسی و اقتصادی ، بنگاه ها و یا عوامل دیگر باشد.
پس این روند طبیعی است و انچه در کشور ما نیز تحت تاثیر تحولات سیاسی در بازار بورس رخ می دهد جز لاینفک کارکرد بازار بورس است به هیچ وجه. بازار بورس در کشور ما بیش از حد از هر مسئله ای تاثیر می گیرد.در طی سال های گذشته بازار سرمایه نشان داده است که بیش از حد نسبت به اخبار خوب و بیش از حد نسبت به اخبار بد واکنش نشان داده است.اصطلاحی در حوزه بازار سرمایه در این خصوص وجود دارد، مبنی بر این که حساسیت بازار بالا است یا بازار "Over reaction" است یعنی فراواکنشی عمل می کند.
علل فراواکنشی بودن بازار سرمایه در ایران چیست؟ یکی از عوامل این مسئله این است که افراد غیرحرفه ای در این بازار فعالیت دارند.در حال حاضر ۶ میلیون کد سهام دار داریم که به جرات می گویم شاید ۵ درصد از این جمعیت، در بازار حرفه ای هستند و این مسئله منجر به این می شود که این افراد با رفتارهای غیر حرفه ای خود در بازار بورس منجر به این موضوع می شود که بازار فراواکنشی باشد.در همه جای دنیا در بازارهای بورس به یک خبر به اندازه خود آن خبر، اثر مثبت و یا اثر منفی می‌دهند در حالی که در بازار های بورس کشور ما گاهی اوقت صف خرید بسیار شلوغ وجود دارد و شاخص در حال بالا رفتن است و بعضی از مواقع نیز صف فروش بازار بسیار کم است چرا که خبر خوب اندازه خودش اثر ندارد و خبر بد نیز بیش از اندازه موثر است.
تاثیرات مذاکرات هسته ای بر تغییر شاخص های بورس را در کشور چه طور می بینید؟ اخیرا در بحث موضوع مذاکرات و نشست های هسته ای و گروه مذاکره کننده ایران با ۵+۱ مثلا در نشست استانبول خبر خوبی رسید. بعد به دنبال این اخبار مثبت بازار سرمایه ما فراواکنش را نشان داد و به شدت مثبت شد و شاخص ها بالا رفتند .در نشست بغداد که نتیجه مثبتی بیرون نیامد دوباره شاخص‌ها افت کرد.ما حتی در اتفاقات داخلی کشور نیز تاثیرات بسیار بالای تحولات را در بازار بورس در کوتاه مدت می بینیم به طور مثال استیضاح یک وزیر را در نظر بگیرید و دقت کنید در زمانی که یک خبرگزاری خبر می دهد وزیر برای استیضاح وارد مجلس شد، شاخص ۲ درصد پایین می آید و به محض این که باز خبر ی مبنی بر رایزنی تعدادی از نمایندگان برای پس گرفتن استیضاح مطرح می شود ،در همین زمان شاخص باز بالا می رود.رفتارهایی غیر حرفه ای منجر به فراواکنشی بودن بازار بورس می شود، باید به سمت نگاه حرفه ای در بازار بورس برویم.
در کشور ما فرهنگ عمومی در سرمایه گذاری بی طاقت است! از این منظر که از هر بازاری انتظار سود آوری سریع را دارد. آیا این مسئله در بازار بورس نیز تاثیرات منفی در جذب مخاطب داشته است؟ بدون شک تاثیرگذار بوده است.نگاه مردم و فعالان بازار سرمایه به این مقوله کوتاه مدت است در حالی که در همه جای دنیا به مقوله بورس نگاه بلند مدت وجود دارد چرا که ماهیت این بازار به شکلی است که فعال ان باید نگاه بلند مدت به این مقوله داشته باشند.کسانی هستند که ساعت ۱۰ سهام می خرند دو ساعت بعد قیمت را چک می کنند. این نادرست است. متوسط نرخ بازار در بورس را در سال های گذشته بالا بوده.نگاه کوتاه مدت فعالان بورس کشور رامنجر به نوسانات شدید در این بازار می شود. نوسانات بازار بورس در سال ۸۳ بسیار شدید بود و همین طور سال ۸۸ نیز نوسانات بسیار جدی در شاخص‌های بورس به وجود آمد یعنی در هر سالی که بحث ریاست جمهوری مطرح می شود نوسان قوت می‌گیرد.در طول ۱۲ سال گذشته متوسط نرخ بازدهی بورس ما ۳۳ درصد بوده است یعنی دو برابر اوراق مشارکت، بازدهی داده است بنابراین در دراز مدت بورس به مراتب سود دهی بیش تری داشته است.بازار حرفه ای و لحاظ نگاه بلند مدت می‌تواند سودآوری و آرامش بیش‌تری را برای فعالان آن به همراه داشته باشد.
گزارش عملکرد سه ماهه اول سال شرکت های تابع بورس کشور چه طور بود؟ گزارش فعلی برای امسال نشان می دهد که شرکت ها تابع بورس متوسط عملکرد سه ماهه اول را پوشش داده اند و حتی عادی اضافه هم داشتند اما در این سه ماه نوسان زیاد بوده است./
