مصرف پلاستيك در شرايط هشدار قرار گرفت

 
21 تير ماه اگر نه در تقويم رسمي كشور اما در شبكه‌هاي اجتماعي و بين فعالان محيط زيست به نام روز "بدون نايلكس" نام‌گذاري شده است. كار انسان واقعا جالب است. اول محصولي را اختراع كرده و به توليد انبوه مي‌رساند و بعد از مدتي روز بدون آن محصول را به وجود مي‌آورد! مثل روز بدون خودرو، روز بدون دخانيات و ...
 
گفته مي‌شود لكه‌ عظيمي از زباله به اندازه مساحت ايالت تگزاس آمريكا در اقيانوس آرام وجود دارد كه بخش عمده‌اي از اين لكه از اين محصول تشكيل شده است. حتي مطرح شده عمر تجزيه آن در محيط زيست به چند صد سال مي‌رسد و گسترش استفاده از آن آينده زندگي بشر را به خطر انداخته است.
 
به جرات مي‌توان گفت كه گسترش مصرف هيچ محصولي به اندازه پلاستيك محيط زيست و آينده زندگي بشر را به خطر نينداخته است. براساس آمار منتشر شده از سوي شهرداري تهران هر شهروند تهراني به طور متوسط روزانه سه پلاستيك را وارد چرخه محيط زيست مي‌كند كه اين رقم معادل 500 تن در هر روز مي‌شود.
 
در همين حال آمار نشان می‌دهد ایرانی‌ها در بین 10 کشور نخست جهان از نظر میزان مصرف ظروف یکبارمصرف پلاستیکی قرار دارند. ظروفی که استفاده از آنها باعث ابتلا به بیماریهای سخت می‌شوند و منشاء 77 نوع بیماری سرطان‌زا هستند. به همين دليل در بسیاری از کشورها عرضه کالا در این ظروف ممنوع شده است. حتی در كشور كمتر توسعه يافته‌اي مانند بنگلادش نيز فروش کیسه‌های نایلونی از سال 2002 ممنوع شده است.
 
در امارات نیز از سال 2012 مصرف کیسه‌های نایلونی و ظروف پلاستیکی یکبارمصرف از چرخه عرضه کالا حذف و ممنوع شد. در سال گذشته ميلادي و امسال نيز استفاده از كيسه‌هاي پلاستيكي در ايتاليا و تورنتو كانادا ممنوع شد. بسياري از كشورهاي ديگر مانند چين و آمريكا نيز به سمتي حركت كرده‌اند كه استفاده از كيسه‌هاي پلاستيكي و ظروف يكبار مصرف پلاستيكي را به حداقل برسانند.
 
اين در حالي است كه در ايران نه تنها هيچ برنامه خاصي در زمينه كاهش مصرف كيسه‌هاي پلاستيكي در كشور وجود ندارد، بلكه شواهد نشان مي‌دهد مصرف اين محصول بيشتر هم شده است. اگرچه برخي توليدكنندگان تلاش كرده‌اند فرهنگ استفاده از كيسه‌هاي قابل بازيافت و زيست تخريب پذير را به وجود آورند، اما اين تلاشها تاكنون چندان موفقيت‌آميز نبوده است. امروزه کیسه نایلون و ظروف یکبارمصرف پلاستیکی جزو لاینفک عرضه کالا در فروشگاههاست.
 
گفته مي‌شود اگر هر خانوار ایرانی در هر هفته فقط یک کیسه نایلون را از چرخه خرید حذف کند، این کار در یک سال موجب حذف 816 میلیون کیسه نایلون از طبیعت می‌شود. اين در حالي است كه در ايران حدود 10 درصد از كل پسماندهاي شهري را پلاستيكها تشكيل مي‌دهند.
 
مسعود ميرزايي - مدير اتحاديه سراسري تعاوني‌هاي تامين نياز صنايع پلاستيك، با اشاره به فعاليت بيش از 800 واحد توليد كيسه‌هاي پلاستيكي در سطح شهر تهران به ايسنا گفت: حجم توليد واحدها متفاوت بوده، اما از حداقل 500 كيلو شروع شده و حتي تا 40 تن نيز برخي واحدها توليد دارند.
 
به گفته وي قيمت هر كيلو نايلكس بسته به نوع و اندازه آن متفاوت بوده و همچنين قيمت نايلكس به نوسان قيمت مواد اوليه آن نيز بستگي دارد، اما اين قيمت به طور متوسط به حدود 3300 تومان مي‌رسد.
 
با در نظر گرفتن آمار فوق و برخي فرضيات (اگر همه 500 تن مصرف روزانه پلاستيك را در تهران كيسه نايلوني و وزن و قيمت هر كيسه را نيز به ترتيب 10 گرم و 10 تومان) مي‌توان محاسبه كرد كه روزانه به طور متوسط دستكم 500 ميليون تومان انواع كيسه‌هاي پلاستيكي و ظروف يكبار مصرف در تهران فروخته مي‌شود كه اين رقم در طول سال به حدود 200 ميليارد تومان مي‌رسد.

 حال اگر اين رقم در ديگر شهرهاي كشور نيز محاسبه شود مي‌توان نتيجه گرفت كه ارزش كيسه‌ها و ظروف يكبار مصرف پلاستيكي كه هر سال در كشور فروخته مي‌شود، بالغ بر ميلياردها تومان مي‌شود. ميلياردها توماني كه مي‌توان با درصدي صرفه‌جويي در آن دهها كارخانه توليدي در كشور احداث كرده و بقاي محيط زيست كشور را نيز تضمين كرد.