بررسی تمام حالات ممکن از شانس‌های صعود تیم ملی

تیم ملی ایران با برتری ۳ بر ۲ مقابل کره‌شمالی با توجه به شکست تیم ملی ازبکستان در خانه قطر، با ۱۳ امتیاز در پایان دور رفت رقابت‌های انتخابی جام‌جهانی ۲۰۲۶ به تنهایی صدرنشین شد. این در حالی است که این دو تیم تا پایان هفته چهارم با ۱۰ امتیاز رقابت شانه به شانه‌ای را با هم داشتند و تا پایان این دور شاگردان قلعه‌نویی به لطف تفاضل گل بهتر نسبت به ازبک‌ها در صدر جدول قرار داشتند، اما بعد از پایان دور رفت و با برتری تیم ملی مقابل کره‌شمالی، این تیم با ۱۳ امتیاز مقتدرانه صدر جدول را از آن خود کرد.  

نکته قابل توجه اینکه امیر قلعه‌نویی پیش از سفر تیم ملی به لائوس برای دیدار مقابل کره‌شمالی در اظهارنظری قابل تأمل عنوان کرده بود: «در مرحله حساسی هستیم و اگر دو بازی پیش‌رو را ببریم تقریباً صعودمان قطعی است و حتی شاید سریع‌ترین صعود و اولین تیم صعودکننده به جام‌جهانی باشیم!»
این در شرایطی است که تیم ملی دیدار نخست خود از دو دیدار مدنظر قلعه‌نویی را با برتری پشت‌سر گذاشته و اتفاقاً نزدیک‌ترین رقیب تیم ملی یعنی ازبکستان با شکست به کار خود پایان داد تا فاصله این دو تیم در صدر جدول در پایان دور رفت به ۳ امتیاز برسد، اما آیا واقعاً با برتری ایران مقابل قرقیزستان از هفته ششم رقابت‌ها (هفته اول دور برگشت) صعود تیم ملی به جام‌جهانی مسجل می‌شود؟ در پاسخ به این سؤال در گزارشی همه احتمالات صعود یوز‌ها به جام‌جهانی ۲۰۲۶ را بررسی خواهیم کرد با این توضیح که در صورت برتری در بازی پس‌فردا مقابل قرقیزستان، شاید از لحاظ جدولی و روی کاغذ صعود کشورمان قطعی نشود، اما از آن جایی که در هر گروه دو تیم اول و دوم جدول راهی جام‌جهانی خواهند شد، مطمئناً ۳ امتیاز دیدار پیش‌رو، شانس صعود شاگردان امیر قلعه‌نویی را بیشتر از هر زمانی کرده و می‌توان با ۱۶ امتیاز در پایان هفته ششم تقریباً بلیت جام‌جهانی ۲۰۲۶ را رزرو کرد.  

با برد قرقیزستان شانس صعود زیاد می‌شود

اما اینکه با توجه به دیدار سه‌شنبه با قرقیزستان و اینکه هر نتیجه احتمالی در این دیدار، چه سرنوشتی را روی صعود تیم ملی ایفا خواهد کرد، بهتر است قبل از آن به جدول رده‌بندی در گروه A رقابت‌های مقدماتی جام‌جهانی در منطقه آسیا و وضعیت تیم‌ها در این جدول اشاره کرد: ۱. ایران: ۱۳ امتیاز، ۲. ازبکستان: ۱۰ امتیاز، ۳. امارات: ۷ امتیاز، ۴. قطر: ۷ امتیاز، ۵. قرقیزستان: ۳ امتیاز و ۶. کره‌شمالی: ۲ امتیاز؛ بنابراین با توجه به اینکه دو تیم اول مستقیم به جام‌جهانی صعود می‌کنند و تیم‌های سوم و چهارم به مرحله پلی‌آف می‌روند، در ادامه احتمالات صعود ایران را بررسی می‌کنیم. (پیش از آن با توجه به نتایج احتمالی مقابل قرقیزستان، وضعیت جدول بعد از دیدار‌های هفته ششم را ارزیابی می‌کنیم.)

احتمالات مختلف بر اساس نتایج بازی‌های آینده 

برد ایران در بازی بعدی مقابل قرقیزستان: ایران به ۱۶ امتیاز می‌رسد و تحت هر شرایطی با هر نتیجه‌ای در دیدار‌های دیگر در صدر جدول باقی می‌ماند. در این صورت، احتمال صعود مستقیم ایران هم بسیار بالا می‌رود.  مساوی ایران با قرقیزستان: ایران به ۱۴ امتیاز می‌رسد. در این صورت، اگر ازبکستان برنده بازی با کره‌شمالی شود دوباره به یک امتیازی ایران می‌رسد و در صورت برتری امارات یا قطر در دیدار رودررو، یکی از این دو تیم نیز ۱۰ امتیازی شده و به ۴ امتیازی تیم ملی خواهند رسید.  باخت ایران مقابل قرقیزستان: ایران روی ۱۳ امتیاز باقی می‌ماند. این احتمال کمی شرایط را پیچیده می‌کند. در این صورت، ازبکستان با برد پرگل مقابل کره‌شمالی حتی شانس صدرنشینی را هم خواهد داشت ضمن اینکه ایران ممکن است با رقابت مستقیم با تیم‌های امارات و قطر برای رتبه دوم و صعود مستقیم یا قرار گرفتن در پلی‌آف مواجه شود؛ بنابراین با توجه به وضعیت فعلی، اگر ایران در بازی آینده برنده شود، شانس صعود مستقیم این تیم بسیار بالا خواهد بود. این در شرایطی است که نتیجه تساوی در دیدار رودررو بین امارات و قطر بیشترین کمک را به صعود تیم ملی کرده؛ چرا‌که در پایان این دور تیم ملی کشورمان با صدرنشینی، اختلاف امتیاز دو برابری را با این دو کشور ایجاد خواهد کرد!  

پلی‌آف هم ممکن است!  همه اینها در حالی‌اند که تیم ملی به جز دیدار با قرقیزستان در دور برگشت با ۴ تیم دیگر هم مصاف می‌دهد و سرنوشت صعود تنها به نتیجه دیدار با قرقیزستان بستگی نخواهد داشت؛ بنابراین با توجه به اینکه ایران هنوز باید در دور برگشت با تمامی تیم‌ها بازی کند، بررسی احتمالات صعود با توجه به تمامی رقابت‌های باقی‌مانده در دور برگشت به این شکل خواهد بود.  اگر ایران تمامی بازی‌های دور برگشت خود را ببرد، به امتیاز ۲۸ می‌رسد. این تعداد امتیاز ایران را به‌عنوان تیم صدرنشین به صورت مستقیم به جام‌جهانی می‌رساند؛ چراکه تیم دوم جدول یعنی ازبکستان حداکثر به امتیاز ۲۵ خواهد رسید.  حال اگر ایران به جز یک دیدار در سایر دیدار‌ها برنده شود، اوضاع به چه صورت خواهد شد. در این صورت تیم ملی با ۲۵ یا ۲۶ امتیاز به کار خود پایان داده و با توجه به وضعیت جدول باز هم به‌عنوان یکی از دو تیم صعود‌کننده به کار خود پایان خواهد داد.  اما با ۳ پیروزی در دیدار‌های باقی‌مانده چه سرنوشتی برای تیم ملی انتظار این تیم را خواهد کشید، این بدان معناست که بین ۲۲ تا ۲۴ امتیاز در پایان این دور به حساب تیم ملی واریز شده و اتفاقاً در این صورت هم با توجه به برتری در دیدار‌های رودررو مقابل امارات و قطر (در صورتی که در بازی‌های برگشت نتیجه‌ای ضعیف‌تر به دست نیاید) باز هم ایران به‌عنوان یکی از دو تیم برتر گروه راهی جام‌جهانی خواهد شد.  اگر ایران تنها یکی از بازی‌های خود را ببرد و سایر بازی‌ها را مساوی یا ببازد، حداقل ۱۶ و حداکثر ۲۰ امتیاز کسب می‌کند که این تعداد امتیاز در عین اینکه شانس صعود مستقیم را کاهش می‌دهد، کار صعود را احتمالاً به پلی‌آف خواهد کشاند!

قهرمانی گروه با ۱۳ امتیاز دیگر، اما اینکه تیم ملی با چند امتیاز دیگر با توجه به جدول فوق، به صورت قطعی و به‌عنوان صدرنشین و قهرمان گروهش راهی جام‌جهانی خواهد شد؟ با توجه به جدول فعلی و قوانین صعود، هدف ایران این است که یکی از دو رتبه اول را به دست آورد. در حال حاضر، تیم ملی با ۱۳ امتیاز در صدر جدول است و تیم دوم یعنی ازبکستان ۱۰ امتیاز دارد. برای صعود قطعی و مستقیم به جام‌جهانی به‌عنوان صدرنشین، تیم ملی کشورمان باید امتیازاتی کسب کند که سایر تیم‌ها حتی در بهترین حالت نتوانند به آن برسند.  

محاسبه حداقل امتیاز لازم برای صعود به‌عنوان صدرنشین حداکثر امتیاز ازبکستان: ازبکستان اکنون ۱۰ امتیاز دارد و ۵ بازی باقی مانده است. اگر ازبکستان همه بازی‌های باقی مانده خود را ببرد، به ۲۵ امتیاز می‌رسد. (البته در این صورت بازی رودرروی ایران و ازبکستان برای کسب عنوان صدرنشین گروه تعیین‌کننده خواهد بود.) حداکثر امتیاز امارات و قطر: هرکدام از این تیم‌ها نیز ۷ امتیاز دارند و با برد در هر ۵ بازی، می‌توانند حداکثر به ۲۲ امتیاز برسند. (البته این دو کشور یک بازی رو در رو با هم دارند ضمن اینکه هر دو کشور یک بازی رودررو هم با ایران خواهند داشت.) بنابراین، اگر ایران به امتیاز ۲۶ برسد (یعنی ۱۳ امتیاز فعلی + ۱۳ امتیاز دیگر)، دیگر هیچ تیمی نمی‌تواند از آن پیشی بگیرد و ایران به صورت قطعی به جام‌جهانی صعود خواهد کرد؛ بنابراین برای صعود قطعی و مستقیم به‌عنوان صدرنشین، یوز‌های ایران نیاز به ۱۳ امتیاز دیگر دارند. این یعنی باید ۴ بازی را ببرد و حداقل یک بازی را مساوی کند یا با برد در ۵ بازی، به امتیاز ۲۸ برسد و صدرنشینی را با قدرت قطعی سازد.  
تساوی قطر و امارات به سود یوز‌ها!  اما با توجه به اینکه دو تیم اول و دوم به صورت مستقیم راهی جام‌جهانی خواهند شد، برای صعود قطعی به‌عنوان یکی از دو تیم برتر، ایران باید امتیازی کسب کند که تیم‌های سوم نتوانند به آن برسند.

محاسبه حداقل امتیاز لازم برای صعود به‌عنوان یکی از دو تیم برتر حداکثر امتیازی که تیم سوم (امارات یا قطر) می‌تواند کسب کند؛ (بدون در نظر گرفتن امتیازات ازبکستان که از بیشترین شانس برای صعود مستقیم بعد از ایران برخوردار است) هر کدام از این تیم‌ها ۷ امتیاز دارند و ۵ بازی باقی مانده است.  در صورت برد در همه بازی‌های باقی‌مانده، این تیم‌ها می‌توانند به حداکثر ۲۲ امتیاز برسند. بنابراین، اگر ایران به ۲۳ امتیاز برسد، دیگر هیچ تیمی در رتبه سوم یا پایین‌تر نمی‌تواند به آن برسد و ایران حداقل به‌عنوان تیم دوم به صورت قطعی به جام‌جهانی صعود خواهد کرد. (دو تیم یک بازی رو در رو با ایران دارند که نتیجه این دیدار‌های به اصطلاح ۶ امتیازی می‌تواند در این بخش تأثیرگذار باشد.) برای صعود قطعی به‌عنوان یکی از دو تیم برتر و کسب سهمیه مستقیم، ایران به ۱۰ امتیاز دیگر نیاز دارد (یعنی مجموعاً ۲۳ امتیاز). این به معنای ۳ برد و یک مساوی در ۵ بازی باقی‌مانده است و این یعنی به جز برتری مقابل قرقیزستان، از ۴ بازی بعدی و ۱۲ امتیاز دست‌نخورده باقی مانده حداقل به ۷ امتیاز دیگر نیاز است.  این در حالی است که با فرض اینکه ایران در بازی بعدی خود قرقیزستان را شکست دهد و قطر و امارات نیز با یکدیگر مساوی کنند، ایران با ۴ امتیاز از ۴ دیدار باقی مانده نیز صعودش به‌عنوان یکی از دو تیم برتر را قطعی خواهد کرد؛ بنابراین با برد ایران مقابل قرقیزستان و تساوی قطر و امارات، شرایط صعود برای ایران بسیار مطلوب می‌شود. در این صورت با کسب ۷ امتیاز دیگر از بازی‌های آینده، ایران به‌طور قطعی صعود می‌کند، حتی در صورت کسب ۴ امتیاز هم شانس زیادی برای صعود خواهد داشت؛ بنابراین با همه این تفاسیر در صورت برد در بازی پس‌فردا، در ادامه با برتری یا حتی تساوی مقابل ازبکستان در ورزشگاه آزادی در تاریخ ۵ فروردین ۱۴۰۴، تیم ملی می‌تواند با تکرار خاطرات صعود به جام‌جهانی ۲۰۱۸ روسیه، این‌بار به جام‌جهانی ۲۰۲۶ آمریکا صعود کند.  گفتنی است با توجه به جدول فوق در پایان دور رفت هنوز هیچ تیمی به صورت قطعی از دور رقابت‌ها کنار نرفته و روی کاغذ حتی قرقیزستان و کره‌شمالی نیز از شانس‌هایی هر‌چند اندک برای صعود به جام‌جهانی برخوردارند.  

منبع: فرهیختگان