تغییرات قانون و لایحه بودجه ۱۴۰۲/ رشد تراز عملیاتی

بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس درباره قانون بودجه ۱۴۰۲، تراز مالی و تراز عملیاتی طی تغییرات مجلس، نسبت به لایحه اولیه ارسالی از سوی دولت با افزایش مواجه شده است.

به گزارش اکوایران، تراز مالی و عملیاتی بودجه در قانون بودجه ۱۴۰۲ نسبت به لایحه افزایش پیدا کرده است. طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس قانون بودجه امسال نسبت به لایحه در بخش درآمد‌ها و هزینه‌ها هر دو افزایش داشته، اما این افزایش در درآمد‌ها بیشتر بوده که باعث رشد تراز عملیاتی شده است. در سوی دیگر تراز سرمایه‌ای بودجه قرار دارد که در قانون بودجه ۱۴۰۲ نسبت به لایحه با کاهش همراه بوده است.

آشنایی با ساختار بودجه

ساختار بودجه به دو بخش منابع و مصارف تقسیم می‌شود. در بخش منابع سه نوع عایدی برای دولت در نظر می‌گیرند. بخش اول درآمد‌های دولت است که شامل مالیات‌ها می‌شود. بخش دوم واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای است که درآمد حاصل از فروش نفت و میعانات گازی در آن قرار می‌گیرد. سومین بخش واگذاری دارایی‌های مالی بوده که شامل عرضه اوراق قرضه دولتی و کسب درآمد از این راه است.

در بخش مصارف نیز سه نوع خرج برای دولت پیش‌بینی می‌شود. اولین آن هزینه‌های دولت هستند که هزینه حقوق و مزایای کارکنان از جمله آنان است. دومین بخش، تملک دارایی‌های سرمایه‌ای است. این قسمت در حقیقت همان هزینه‌های عمرانی است که دولت قصد انجام آن‌ها را دارد. بخش سوم مصارف دولت به تملک دارایی‌های مالی باز می‌گردد که مربوط به عملیات ریپو می‌باشد.

از لایحه تا قانون بودجه ۱۴۰۲

بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس از قانون بودجه ۱۴۰۲، بودجه امسال نسبت به لایحه آن ۹۸ همت افزایش داشته است. طبق این گزارش بودجه آورده شده در لایحه ۱۹۸۴ هزار میلیارد تومان بوده که با تغییرات مجلس به ۲۰۸۲ همت رسیده است.

بررسی دقیق بخش منابع قانون بودجه ۱۴۰۲ نشان می‌دهد درآمد‌های عنوان شده در لایحه از ۹۷۸ همت به ۱۰۵۴ همت در قانون بودجه تغییر پیدا کرده است. همچنین می‌توان مشاهده کرد مجلس شورای اسلامی ۲۰ هزار میلیارد تومان به واگذاری دارایی سرمایه‌ای و ۲ هزار میلیارد تومان به واگذاری دارایی‌های مالی افزوده است.

از سوی دیگر در بخش مصارف، ۱۴۵۴ هزار میلیارد تومان هزینه در لایحه برآورده شده بود که با افزایش ۵۵ همتی به ۱۵۰۹ هزار میلیارد تومان در قانون بودجه امسال رسیده است. در این میان مجلس شورای اسلامی میزان برآورد تملک دارایی‌های سرمایه‌ای را ۴۷ همت افزایش و میزان تملک دارایی‌های مالی را ۴ همت کاهش داده است.

تراز سرمایه‌ای لایحه بودجه ۱۴۰۲؛ شاهد بیشترین تغییرات توسط مجلس

نکته دیگری که در بودجه حائز اهمیت است سه تراز عملیاتی، سرمایه‌ای و مالی است. تراز عملیاتی در حقیقت همان اختلاف میان درآمد‌ها و هزینه‌های دولت است. این تراز در لایحه بودجه منفی ۴۷۶ همت درنظر گرفته شده بود که پس از تغییراتی در مجلس به منفی ۴۵۵ همت رسید.

تراز دیگری که مورد بررسی قرار می‌گیرد تراز سرمایه‌ای است. این تراز فاصله میان واگذاری دارایی سرمایه‌ای و تملک دارایی سرمایه‌ای توسط دولت را نشان می‌دهد. این تراز در قانون بودجه ۱۴۰۲، نزدیک به ۳۵۷ هزار میلیارد تومان برآورد شده که ۲۷ همت کمتر از میزان برآورد شده در لایحه بودجه بوده است.

در آخر تراز مالی بودجه قرار گرفته که نشان از اختلاف میان واگذاری دارایی‌های مالی و تملک آن دارد. در لایحه بودجه ۱۴۰۲ این اختلاف ۹۲ همت برآورد شده بود که پس از بررسی‌های مجلس به ۹۸ هزار میلیارد تومان تغییر پیدا کرد.

به طور کلی مجلس شورای اسلامی در قانون بودجه ۱۴۰۲، اقدام به افزایش در تراز عملیاتی و مالی و کاهش تراز سرمایه‌ای کرده است.