رونق فست فود آمریکایی در عراق

فرارو- فرنچایز‌های آمریکایی مانند برگر کینگ و Cold Stone Creamery با هیاهو و با حضور دیپلمات‌های سطح بالای امریکایی فعالیت شان را در عراق آغاز کرده و ادامه می‌دهند.

به گزارش فرارو به نقل از میدل ایست آی، آمریکا در سال ۲۰۰۳ میلادی برای سرنگونی صدام حسین به عراق حمله کرد. بیست سال پس از آن در ماه جاری "آلینا رومانوفسکی" سفیر امریکا در آن کشور در مراسم افتتاحیه تازه‌ترین شعبه برگرکینگ در اربیل در اقلیم کردستان عراق حضور داشت. او به عنوان بخشی از "دیپلماسی برگر" روبان قرمز سومین شعبه آن برند فست فود در اربیل و دوازدهمین و بزرگترین شعبه آن در کل عراق برید.

تهاجم امریکا علیه عراق دست کم باعث کشته شدن ۳۰۰ هزار عراقی شد و کل عراق و جهان را تغییر داد. آیا کسی فکر می‌کند عراق از آن زمان در وضعیت بهتری قرار دارد؟ قدرت نظامی و دیپلماسی آمریکا در آنجا با حضور قوی‌تر دشمنان‌اش از جمله روسیه و چین کنترل شده است.

با این وجود، به نظر می‌رسد رستوران‌های زنجیره‌ای فست فود و همین‌طور ارزش‌های امریکایی مانند زیاده روی و راحت طلبی در بازار عراق جای خود را پیدا کرده اند.

فست فود ده‌ها سال است که در مرکز روابط بین الملل و جهانی شدن قرار داشته است. پیش از سقوط صدام مجله "اکونومیست" در سال ۱۹۸۶ میلادی شاخص بیگ مک خود را برای نظارت بر قدرت خرید ارز‌های خارجی معرفی کرد. یک دهه پس از آن "توماس فریدمن" روزنامه نگار نیویورک تایمز نظریه "طاق‌های طلایی" خود را مطرح کرد که در آن اشاره شد هیچ دو کشوری که شعب مک دونالدز را داشته اند هرگز علیه یکدیگر وارد جنگ نشده اند. به دلیل تحریم‌های اقتصادی و برنامه نفت در برابر غذا در سال ۱۹۹۶ میلادی که باعث گرسنگی واقعی عراقی‌ها در سراسر آن کشور شد هیچ برند آمریکایی فست فودی تا پس از حمله امریکا علیه عراق در آن کشور فعال نبود.

تغییر چشم انداز غذا

در حالی که درباره بمباران ها، اشغال‌ها و پروژه‌های ناموفق ایالات متحده در عراق صحبت‌های زیادی شده توجه کمتری به برگر‌ها و حلقه‌های پیاز و تاثیرات درازمدت فست فود آمریکایی بر چشم انداز غذای عراق شده است.

شکوفایی کنونی شعبه‌های فست فود امریکایی مدت زیادی در راه بوده است. برند‌های زنجیره‌ای جدید وارد بازار می‌شوند و تقاضای محلی در عراق برای آن همواره وجود دارد. چندین کپی مانند رستوران‌های MaDonal’s و Matbax در شمال کردستان عراق در سلیمانیه در دهه ۱۹۹۰ میلادی در فقدان قانون حقوق مالکیت معنوی در آن منطقه رشد کرده بودند.

"سلیمان قصاب" صاحب MaDonal’s پیش از آن که به وطن اش بازگردد زمانی که در وین در اتریش پناهنده بود به عنوان آشپز کار می‌کرد. هنگامی که او به عراق بازگشت ظاهرا مک دونالد درخواست‌اش برای اعطای حق امتیاز تاسیس شعبه را رد کرده بود بنابراین او به جای آن رستوران خود را افتتاح کرده که ادای احترامی به مک دونالد اصلی بود.

در اواخر دهه ۲۰۰۰ میلادی در عراق دانش آموزان کیسه‌های کاغذی آغشته به سس کچاپ با برگر‌های یک روزه که والدین شان هنگام سفر به دبی یا استانبول از شعب رستوران‌های زنجیره‌ای فست فود خریده بودند را به دوستان‌شان نشان می‌دادند. هم چنین، آن سال‌ها در غزه غذا‌های فست فود از طریق تونل‌ها از مصر به صورت قاچاقی وارد می‌شدند. پس از حمله به عراق پایگاه‌های نظامی ایالات متحده که تاسیس شدند شاهد افتتاح چندین شعبه رستوران‌های فست فود بودند که باعث تغییر ذائقه عراقی‌هایی شد که در آنجا کار می‌کردند.

پایگاه مشترک بلد در شمال بغداد گزینه‌هایی داشت که با هر فود کورتی در آمریکای میانه رقابت می‌کرد از جمله برگر کینگ، پیتزا هات، سینابون، ساب وی و پاپایز. در نهایت، بخشی از شعب زنجیره‌ای از این پایگاه‌ها خارج شده و به جامعه اصلی عراق راه یافتند.

پس از آزاد شدن موصل از دست داعش در جولای ۲۰۱۷ میلادی رستوران مک موصل در‌های درخشان خود را به روی ساکنان شهر باز کرد و آغاز فصلی تازه را نشان داد.

زمانی که شعب رستوران‌های زنجیره‌ای فست فود افتتاح می‌شوند این کار با هیاهو و گاهی حتی با حضور برخی از نمایندگان رسمی ایالات متحده صورت می‌گیرد. برای مثال، در سال ۲۰۲۲ میلادی "متیو تولر" سفیر وقت ایالات متحده به منظور افتتاح شعبه عرضه کننده بستنی‌های زنجیره‌ای Cold Stone Creamery در بغداد حضور یافت.

این پدیده به طور خاص در اقلیم کردستان عراق مشهود است. همان طور که از فرودگاه بین‌المللی اربیل پایتخت آن منطقه خودمختار خارج می‌شوید برگر کینگ بادو طبقه درخشان شما را به محل بازی خود فرا می‌خواند. یک شعبه مرغ سوخاری کنتاکی نیز کمی دورتر از آن قرار دارد.

"یادگار میرانی" یکی از بنیانگذاران و مدیرعامل شرکت تحویل غذای Lezzoo مجذوب این موضوع شده که فست فود به سبک آمریکایی تا چه اندازه سریع بازار را تسخیر کرده است. میرانی به "میدل ایست آی" می‌گوید: "زمانی که رستوران‌های زنجیره‌ای عرضه کننده برگر و مرغ سوخاری به عراق آمدند هرگز فکر نمی‌کردم بتوانند در میان غذا‌های محلی مانند شاورما، برنج و خورش‌ها و گوشت کبابی در دسته برتر قرار گیرند. برگر و مرغ سوخاری اکنون در عراق محبوب‌ترین گزینه‌ها هستند و در سراسر خدمات تحویل غذای ما غالب باقی مانده اند".

عراقی‌ها به طور خلاصه در صحبت‌های محاوره‌ای روزمره‌شان به جای مرغ سوخاری از واژه "کنتاکی" یاد می‌کنند. "امیر میخائیل" نماینده "کی اف سی" در عراق که از طریق Americana Group یک شرکت غذایی کویتی که مقر آن در شارجه است این شعبه را افتتاح کرده می‌گوید: "همه اینجا کنتاکی را دوست دارند. همه به سراغ منبع مرغ اصلی می‌روند". با این وجود، فست فود‌های زنجیره‌ای آمریکایی برای انطباق با ذائقه‌های محلی بومی سازی محصولات شان را در دستور کار قرار داده اند. کاسه Rizo یکی از محبوب‌ترین آیتم‌ها در کی اف سی در عراق حاوی مرغ ترد و بدون استخوان است که با سس شیرین و تند روی بستری از برنج زرد زعفرانی آغشته شده است. در نتیجه، با چنین بومی سازی‌ای کی اف سی توانسته به یک عنصر اصلی در تغذیه عراقی‌ها تبدیل شود.

خرید غذا از داخل خودرو بدون نیاز به پیاده شدن که از ویژگی‌های محبوب رستوران‌های زنجیره‌ای فست فود در ایالات متحده است که در عراق نیز راه اندازی شده و سبک زندگی امریکایی که همراه با وسواس زیاد نسبت به سرعت و کارایی است را ترویج می‌کند. این قابلیت ممکن است آن چیزی باشد که "نچیروان بارزانی" رئیس اقلیم کردستان عراق را در یکی از شب‌ها به سمت خرید غذا از کی اف سی جذب کرده بود ویژگی‌ای که در شهر‌های عراق که چندان عابران پیاده را دوست ندارند و رهبران آن نیز می‌خواهند به صورت ناشناس تردد کنند مناسب است.

حضور فست فود‌های امریکایی در عراق نمادی از ورود سرمایه داری مصرفی به آن کشور است. برند‌های امریکایی از زمان حمله امریکا علیه عراق وارد آن کشور شده و عراق را متحول کرده اند.