جنگ به‌کافه‌ها رسید

مقام‌های روسی یک فعال ضد جنگ ۲۶ ساله را بازداشت کردند و مدعی هستند که او در انفجار روز یکشنبه در سن پطرزبورگ که به کشته شدن ولادلن تاتارسکی، بلاگر نظامی روس منتهی شد، دست داشته است.

به گزارش اعتماد، وزارت کشور روسیه عصر روز یکشنبه اعلام کرد که نام داریا ترپووا، زن ۲۶ ساله‌ای را که به دلیل حضور مداوم در اعتراضات ضد جنگ شناخته می‌شود، به لیست افراد تحت تعقیب خود اضافه کرده است. ساعاتی بعد کمیته تحقیق درباره مرگ ولادلن تاتارسکی، بلاگر نظامی اهل روسیه که به پوشش اخبار مربوط به جنگ اوکراین می‌پرداخت از بازداشت ترپووا خبر داد.

خبرگزاری تاس در گزارشی مدعی شده است که داریا ترپووا دقایقی پیش از مرگ تاتارسکی، یک مجسمه حاوی مواد منفجره را به عنوان هدیه به تاتارسکی داده و انفجار این مجسمه باعث مرگ تاتارسکی شده است. هنوز شواهد و مستنداتی درباره این موضوع از سوی مقام‌ها و رسانه‌های روسی ارایه نشده و امکان تأیید مستقل این ادعا‌ها وجود ندارد.

تاتارسکی به عنوان یک بلاگر طرفدار حمله نظامی روسیه به اوکراین شناخته می‌شد و در زمان انفجاری که به مرگ او انجامید به عنوان مهمان یک گروه جنگ‌طلب به نام «جبهه سایبری Z» در کافه‌ای در سن‌پطرزبورگ حضور داشت.

داریا ترپووا که به دست داشتن در کشتن تاتارسکی متهم شده در روز‌های ابتدایی حمله نظامی روسیه به اوکراین در اعتراضات ضد جنگ از سوی نیرو‌های امنیتی روسیه بازداشت شده بود. تاس نوشته است: «او در روز آغاز عملیات ویژه نظامی در اوکراین در یک تجمع غیرمجاز شرکت کرد و چند روز بعد بازداشت شد. بر اساس سوابق دادگاه ترپووا در ۹ مارس ۲۰۲۲ بازداشت شده و ۱۰ روز را در زندان سپری کرده است.»

نیرو‌های امنیتی روسیه پس از بازداشت ترپووا به خانه او رفته و علاوه بر جست‌وجوی خانه از مادر و خواهر او بازجویی کرده‌اند. بر اساس گزارش رسانه‌های روسی، دمیتری ریلوف، همسر ترپووا یکی از اعضای حزب لیبرتارین روسیه بوده، اما خود ترپووا ارتباطی با این حزب سیاسی کوچک در روسیه نداشت.

حزب لیبرتارین روز دوشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که ترپووا «هیچگاه عضوی از حزب نبوده و بر اساس سوابقی که در حزب وجود دارد، هیچگاه از طرفداران حزب لیبرتارین هم نبوده است.» در این بیانیه همچنین تأکید شده همسر ترپووا که مدتی است در خارج از روسیه به سر می‌برد هیچ ارتباطی با عناوین اتهامی داریا ترپووا ندارد و از نیات او آگاه نبوده است.

دمیتری ریلوف، همسر ترپووا به اسکای نیوز گفته است: «هم من و هم او ضد جنگ بودیم و من یقین دارم او هرگز چنین کاری را انجام نمی‌داد. من معتقدم همسرم فریب خورده است. تقریبا اطمینان دارم که او هرگز نمی‌توانست چنین کاری را به تنهایی انجام دهد.»

کمیته ضد تروریسم روسیه ادعا می‌کند ماموران سرویس ویژه اوکراین و برخی افراد مرتبط با الکسی ناوالنی، چهره شناخته شده اپوزیسیون روسیه که در حال حاضر در زندان به سر می‌برد در حادثه انفجار منجر به مرگ تاتارسکی درست داشته‌اند.

نزدیکان ناوالنی به سرعت به این ادعا واکنش نشان داده و آن را تکذیب کردند. ایوان ژادانوف، یکی از همکاران قدیمی ناوالنی می‌گوید: «این اتهام‌زنی یک تلاش مضحک برای طولانی‌تر کردن دوره حبس ناوالنی است.» او می‌افزاید: «احمقانه است که حتی بخواهیم این اتهام را تکذیب کنیم. بدیهی است که ما نقشی در این مساله نداشته‌ایم.»

دمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین در نشست خبری روز دوشنبه خود ادعای کمیته ضد تروریسم روسیه را تکرار کرده و گفته است که اوکراین در پس قتل تاتارسکی قرار داشته است. او همچنین انفجار روز یکشنبه در کافه‌ای در سن پطرزبورگ را یک «حادثه تروریستی» توصیف کرد.

کشور‌های غربی روسیه را متهم می‌کنند که با سناریوسازی و طراحی حملات دروغین در درون خاک خود درصدد تشدید حملات علیه اوکراین است. ایالات متحده و اوکراین مدعی شده‌اند که روسیه می‌خواهد با این ابزار زمینه را برای توجیه حمله نظامی به اوکراین فراهم کند و ادعا‌های کرملین پیرامون ارسال قاتلان به روسیه از سوی دولت کی‌یف را به اثبات برساند.

به گفته مقام‌های روس، انفجار مذکور علاوه بر یک کشته (تاتارسکی) باعث مجروح شدن دست کم ۱۵ نفر شده است.

مواد انفجاری در یک مجسمه

یکی از شاهدان انفجاری که به کشته شدن تاتارسکی منجر شد به ریا نووستی گفته است: «این زن [ترپووا]سر میز ما نشسته بود. من از پشت سر او را دیدم. وقتی او از جایش بلند شد تا مجسمه را به عنوان هدیه به تاتارسکی بدهد، گوشی‌اش را روی میز ما جا گذاشت و بعد هم در جای دیگری کنار پنجره نشست.» این شاهد می‌افزاید: «آنچه من به یاد می‌آورم این است که مجری این هدیه را به دیگر حاضران نشان داد و تارتارسکی هم آن را به دست گرفت و چند ثانیه به آن نگاه کرد و سپس آن را روی میز گذاشت. اندکی نگذشته بود که صدای انفجار آمد، من می‌دویدم و گوش‌هایم هیچ چیز نمی‌شنید. مردم در خون غلتیده بودند.»

کانال تلگرامی آسترا پرس هم از یکی از شاهدان نقل کرده است: «همه به سمت در خروجی می‌رفتند و عجله داشتند که از منطقه خطر خارج شوند. من آن زن را فقط تا لحظه انفجار دیدم. زمانی که او هدیه را به تاتارسکی می‌داد کاملا شبیه یک انسان عادی بود.»

درباره تاتارسکی

ولادلن تاتارسکی از جنگ در اوکراین حمایت می‌کرد و از زمان شروع حمله نظامی روسیه به اوکراین که از سوی مسکو «عملیات ویژه نظامی» خوانده می‌شد به دلیل تحلیل‌ها و نظراتش مشهور شد. نام اصلی او ماکسیم فومین است. فومین در سال ۲۰۱۹ یک کانال تلگرامی ایجاد کرد. او به یاد قهرمان رمان «نسل پی» که ویکتور پلوین، نویسنده مطرح روس آن را نوشته، اسم این کانال را تاتارسکی گذاشت.

پیش از آن، تاتارسکی که در شهر ماکیوکا در منطقه دونباس اوکراین به دنیا آمده بود در سال ۲۰۱۴ به جدایی‌طلبان طرفدار روسیه پیوست و در کنار سربازان روس در شرق اوکراین جنگید. او در تلگرام بیش از نیم میلیون دنبال‌کننده داشت و علاوه بر حمایت از جنگ، به‌شدت از برخی عقب‌نشینی‌های ارتش روسیه انتقاد می‌کرد. او در مه ۲۰۲۲ در گفت‌وگویی با سی‌ان‌ان اعلام کرد که به هیچ‌وجه منتقد کلیت عملیات روسیه در اوکراین نیست و باور دارد مسکو به اهداف خود در اوکراین خواهد رسید.

انتقادات او از برخی اقدامات ارتش روسیه را می‌توان نتیجه نزدیکی او به گروه شبه نظامی واگنر و اختلافات واگنر و وزارت دفاع روسیه ارزیابی کرد.

تاتارسکی پس از شرکت در مراسمی که پس از الحاق غیرقانونی چهار منطقه از اوکراین (دونتسک، لوهانسک، زاپروژیا و خرسون) به روسیه در کاخ کرملین برگزار شد، شهرتی مضاعف یافت.

بسیاری از تحلیلگران در روسیه، انفجار روز یکشنبه در سن پطرزبورگ را که باعث مرگ تاتارسکی شد یادآور بمب‌گذاری در خودروی الکساندر دوگین، متفکر نزدیک به ولادیمیر پوتین رییس‌جمهور روسیه می‌دانند که به مرگ دختر او داریا دوگینا منجر شد. رسانه‌های غربی از الکساندر دوگین به عنوان «راهنمای معنوی» پوتین در حمله به اوکراین نام می‌برند. داریا دوگینا و تاتارسکی باهم آشنا بودند و علاوه بر موضع‌گیری‌های مشابه، چندین بار باهم عکس انداخته بودند.

تاتارسکی در زمان مرگ ۴۰ سال سن داشت. او ساعاتی پیش از مرگ خود در ویدیویی از عملکرد گروه شبه‌نظامی واگنر و یوگنی پریگوژین رییس این گروه که در حال جنگ بر سر تصرف شهر باخموت در شرق اوکراین هستند تقدیر کرده بود. پس از مرگ تاتارسکی، پریگوژین در ویدیویی که در باخموت ضبط شده بود پرچمی در دست داشت که روی آن نوشته شده بود «برای گرامیداشت یاد ولادلن تاتارسکی».