تعهد آمریکا بر نظامی کردن ژاپن

جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده و فومیو کیشیدا، نخست‌وزیر ژاپن روز جمعه متعهد شدند که با یکدیگر همکاری کنند تا ژاپن را به یک قدرت نظامی قدرتمند تبدیل کنند تا در رقابت با چین به برقراری موازنه نظامی در منطقه کمک شود. به همین منظور رهبران دو کشور گفتند که باید اتحاد بین دو کشور تقویت و منافع امنیتی آن‌ها در آسیا تامین شود.

به گزارش دنیای‌اقتصاد به نقل روزنامه نیویورک‌تایمز، بایدن درحالی‌که دو رهبر در دفتر بیضی شکل کاخ سفید در مقابل یک شومینه با شعله‌های خروشان نشسته بودند، گفت: «ما در حال مدرنیزه کردن اتحاد نظامی خود، بر اساس افزایش تاریخی ژاپن در هزینه‌های دفاعی و استراتژی جدید امنیت ملی هستیم. اجازه دهید واضح‌تر بگویم که ایالات متحده به‌طور اساسی، کاملا به اتحاد متعهد است.»

کیشیدا اولین سفر خود را به واشنگتن از زمان انتخابش در اکتبر۲۰۲۱ انجام داد و یک ماه پس از آن بود که دولت کیشیدا برنامه‌هایش را برای تقویت قابلیت‌های نظامی و افزایش قابل توجه هزینه‌های نظامی در مواجهه با افزایش قدرت چین و آزمایش‌های مکرر موشکی کره‌شمالی اعلام کرد.

ژاپن از حمله موشکی چین به اطراف تایوان در ماه اوت خشمگین شد؛ چراکه پنج مورد از آن‌ها در آب‌های ژاپن فرود آمدند. این اولین‌باری بود که چنین اتفاقی می‌افتاد. ژاپن به‌طور فزاینده‌ای نگران فعالیت دریایی ارتش چین در دریای چین شرقی و اطراف جزایر سنکاکو است.

جزایر این منطقه مورد مناقشه بین دو دولت است. کیشیدا می‌گوید که دولت او تصمیم گرفته است تا گام‌های بزرگی با هدف «تقویت اساسی قابلیت‌های دفاعی» از جمله افزایش هزینه‌های نظامی و افزایش توانایی حمله موشکی کشورش بردارد. وی تاکید کرد: «من معتقدم که این برای قابلیت‌های بازدارندگی و توانایی واکنش ائتلاف نیز مفید خواهد بود.»

این دو نفر در سخنان آغازین خود به چین اشاره‌ای نکردند؛ اما بیانیه‌ای که دولت‌های آن‌ها پس از این نشست صادر کردند، چالش‌های رو به رشد در منطقه آسیا را برجسته کرد که شامل طیف وسیعی از اقدامات ناسازگار با نظم بین‌المللی مبتنی بر تحرکات چین تا تحریکات کره‌شمالی است. اما نگرانی آن‌ها بسیار فراتر از آسیا بود. دو دولت موضوع بی‌ثباتی در اروپا را مطرح و جنگ روسیه علیه اوکراین را محکوم کردند. آن‌ها گفتند: «ما به‌شدت با هرگونه تلاش یک‌جانبه برای تغییر وضعیت موجود با زور یا اجبار در هر نقطه از جهان مخالفیم.»

کیشیدا قبل از پرواز به واشنگتن، با رهبران اروپایی، بریتانیایی و کانادایی در کشورهایشان ملاقات کرده و یک توافق‌نامه دفاعی را در لندن امضا کرده بود. او در توکیو پیش از سفر جهانی‌اش گفته بود که بر لزوم همکاری‌های بیشتر تاکید خواهد کرد؛ زیرا جهان «اکنون در یک محیط امنیتی شدید» قرار دارد و «اقتصاد جهانی نیز با احتمال خطر نزولی مواجه است.»

بایدن قبل از ظهر با کیشیدا در محوظه چمنی جنوبی کاخ سفید برنامه خوشامدگویی‌اش را برگزار کرد و کمی بعد کیشیدا صبحانه را با کامالا هریس، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا در محل اقامتش در رصدخانه نیروی دریایی ایالات متحده صرف کرد.

علاوه بر مسائل نظامی، بایدن، کیشیدا و دستیاران آن‌ها درباره روابط نزدیک اقتصادی بین دو کشور و چالش‌های موجود در حفظ زنجیره تامین جهانی امن گفتگو کردند. مسائل امنیتی مرتبط با تجارت نیز شامل تجارت فناوری با چین، دومین اقتصاد بزرگ جهان و تحریم‌ها علیه روسیه به‌دلیل جنگ با اوکراین است.

مقامات آمریکایی در حال مذاکره با ژاپن و هلند هستند و در تلاش هستند تا جاه‌طلبی‌های بلندپروازانه صادراتی آن‌ها را کنترل کنند و مانع فروش فناوری تولید نیمه هادی به چین شوند یا دست‌کم آن‌ها را محدودتر کنند.

این دو دولت در بیانیه مشترک خود گفتند که بر همکاری‌های اقتصادی قبلی مبتنی بر امنیت اقتصادی، از جمله حفاظت و ارتقای فناوری‌های حیاتی و نوظهور، از جمله نیمه‌رساناها، متعهد خواهند بود. آن‌ها همچنین قول دادند که افسار پیشرفت در حوزه انرژی‌های پاک را به‌دست خود بگیرند و در انرژی هسته‌ای با هم همکاری و در عین حال استاندارد‌های منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را نیز رعایت کنند. بایدن تقویت اتحاد‌ها در سراسر اروپا و آسیا را سنگ‌بنای سیاست خارجی خود قرار داده است. این برخلاف جهت‌گیری «اول آمریکای» سلف خود، دونالد جی. ترامپ است.

جو بایدن این اتحاد‌ها را در مواجهه با تجاوزات بیشتر چین و روسیه، رقبای اصلی ایالات متحده، حیاتی می‌داند. او همچنین با فوریت فزاینده به مسائل جهانی مانند همه‌گیری ویروس کرونا، بحران غذایی، تغییرات آب و هوا و گسترش سلاح‌های هسته‌ای نگاه می‌کند.

بایدن همچنین بر اهمیت حمایت از دموکراسی‌ها در برابر تهدید‌های داخلی و خارجی تاکید کرده است و او و دستیارانش ژاپن را از مهم‌ترین دولت‌های دموکراتیک در آسیا می‌دانند. بایدن در کنار کیشیدا گفت: «این ارزش‌های دموکراتیک مشترک، منبع قدرت ما، منبع اتحاد ما و منبع توانایی ما است.»

ژاپن یکی از اعضای مهم ائتلاف چهارگانه در آسیا است که شامل ایالات متحده، هند و استرالیا است و تا حدی برای مقابله با قدرت چین در منطقه هند و اقیانوس آرام تشکیل شده است. مقامات چینی می‌گویند بدیهی است که ایالات متحده در تلاش است تا با اتحاد و مشارکت در منطقه حضور پکن را در منطقه تحت تاثیر قرار دهد، از جمله با ائتلاف کوآد، ائتلاف امنیتی جدید که توسط ایالات متحده، بریتانیا و استرالیا تشکیل شده است.

ایالات متحده و ژاپن همچنین روز جمعه توافق جدیدی را برای همکاری در زمینه اکتشاف فضا و ماه و «سایر اجرام آسمانی» اعلام کردند. آنتونی جی. بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده و یوشیماسا هایاشی، وزیر امور خارجه ژاپن، این توافق را در رویدادی در مقر سازمان ملی هوانوردی و فضایی امضا کردند.

مقامات آمریکایی و ژاپنی روز چهارشنبه گفتند که دو کشور همکاری‌های نظامی خود را از جمله در بهبود توانایی‌های ضد حمله موشکی ژاپن افزایش دادند و با انعطاف‌پذیرتر کردن حضور واحد تفنگداران دریایی آمریکا در آن کشور برای نبرد احتمالی، به امنیت توکیو اولویت بیشتری داده‌اند.

ژاپن گفته است که قصد دارد صد‌ها موشک کروز تاماهاوک ساخت آمریکا بخرد. در حال حاضر، بریتانیا تنها متحد ایالات متحده بوده که از این موشک‌ها برخوردار است. درحالی‌که دولت‌های پیشین توکیو چندین دهه است که معنای محدودیت‌های قانون اساسی بر نیرو‌های دفاعی کشور را بازتفسیر می‌کنند، تصمیم کیشیدا برای دستیابی به قابلیت ضدحمله فراتر از آن چیزی است که حتی برخی از اعضای جنگ‌طلب‌تر حزب حاکم لیبرال دموکرات مایل به انجام آن بوده‌اند.