آیا قانون تراشه می‌تواند ایالات متحده را به بازی بازگرداند؟

فرارو- «جو بایدن» رئیس جمهور ایالات متحده اخیرا فرمانی اجرایی را امضا کرد که اجرای قانون تراشه‌ها و علم را تقویت می‌کند، قانونی که به موجب آن ۲۸۰ میلیارد دلار برای تقویت تولید نیمه رسانا‌های داخلی و تحقیقات فناوری تخصیص می‌دهد. بر اساس این فرمان اجرایی این قانون دو حزبی که در ماه جاری به تصویب رسید تا حدی با هدف کاهش «وابستگی ایالات متحده به فناوری‌های حیاتی از چین و سایر زنجیره‌های تامین خارجی آسیب‌پذیر یا بیش از حد متمرکز» است.

به گزارش فرارو به نقل از فارین پالسی، اگرچه این اقدام با مقاومتی در کنگره مواجه شد چرا که جمهوری خواهان نگران بودند که توانایی‌های ایالات متحده را برای هزینه در بخش‌ها و مسائل دیگر را به شدت محدود کند، اما این اقدام به عنوان یک پیشرفت کلیدی در محافظت از ایالات متحده در برابر کمبود در رگ حیاتی اقتصاد مدرن در نظر گرفته شد. در هر صورت جمهوری خواهان به دلیل نگرانی در مورد دفاع ملی در میان ترس فزاینده از تهاجم چین به تایوان که به تنهایی دو سوم نیمه هادی‌های جهان را تولید می‌کند با این لایحه موافقت کردند.

نیمه هادی‌ها موادی که تراشه‌های رایانه‌ای و اجزای ضروری همه دستگاه‌های الکترونیکی را تشکیل می‌دهند اکنون زیربنای زندگی روزمره هستند که وجودشان در وسایل مختلف از مولد‌های انرژی کوچک در صنایع از خودرو گرفته تا تجهیزات دفاعی و لوازم خانگی مانند توستر و تلفن همراه حیاتی هستند و ایالات متحده نمی‌خواهد در این عرصه عقب بماند.

قانون تراشه و علم دقیقا چیست؟

در هسته آن قانون یک سیاستگذاری صنعتی قرار دارد که با هدف محافظت از ایالات متحده در برابر اختلالات شدید زنجیره تامین است. «شیهوکو گوتو» مدیر ژئواکونومیک و بخش هند و اقیانوس آرام در مرکز ویلسون می‌گوید: «اما این امر به ویژه در بخش تراشه‌ها که قلب همه چیز‌هایی است که ما استفاده می‌کنیم شدیدتر است».

قانون ترکیبی تراشه و علم که ۵۲ میلیارد دلار به سازندگان تراشه در حال ساخت کارخانه‌های جدید در ایالات متحده اختصاص می‌دهد برای توسعه تولید نیمه هادی در داخل مرز‌های امریکا طراحی شده و آسیب‌پذیری آن کشور را در برابر اختلالات زنجیره تامین مانند کمبود خودرو که در طول شیوع کرونا رخ داد کاهش می‌دهد.

با این وجود، با افزایش تنش‌ها در آسیا به ویژه بین چین و تایوان یک فوریت اضافی برای ایالات متحده به منظور گسترش تولید تراشه‌های داخلی وجود داشت. با توجه به هشدار‌ها مبنی بر این که چین در حال افزایش توانایی‌های خود برای حمله به تایوان است تقویت تولید نیمه هادی ایالات متحده به کسب اطمینان در این باره کمک می‌کند که در صورت حمله چین به آن کشور جزیره‌ای صنایع آمریکایی در اسارت چین نباشند.

«رابرت آتکینسون» بنیانگذار و رئیس اندیشکده بنیاد ابتکار عمل و فناوری که در حوزه سیاستگذاری علم و فناوری کار می‌کند می‌گوید: «آسیب‌پذیری ایالات متحده از جمله در مورد ارتش امریکا به دلیل آن که به طور باورنکردنی به نیمه هادی‌های پیشرفته وابستگی دارد بسیار زیاد است. تصمیم تصویب قانون تراشه و علم واقعا یک حرکت در راستای تضمین دفاع ملی بود».

البته باید گفت نه در آینده نزدیک. در حال حاضر، تنها شرکت تولید نیمه هادی تایوان (TSMC) و سامسونگ به ترتیب در تایوان و کره جنوبی توانایی تولید فناوری نیمه هادی پیشرفته مورد استفاده در صنایع و برای تامین انرژی خودرو‌های الکتریکی را دارند. قانون تراشه و علم به تولید پیشرفته فراتر از توستر‌ها و گوشی‌های تلفن همراه هوشمند در ایالات متحده کمک می‌کند.

با این وجود، این موضوع قدری زمان بر خواهد بود. «دانیل ایوز» مدیر عامل شرکت سرمایه‌گذاری خصوصی Wedbush Securities مستقر در لس آنجلس می‌گوید که زنجیره تامین آسیا در دو دهه گذشته بر اساس تراشه‌ها ساخته شده است. ایوز می‌افزاید: «هر قطعه ساز و تامین کننده‌ای در داخل و اطراف تایوان ویتنام، چین، کامبوج، مالزی است. شما نمی‌توانید کاری که آنان انجام می‌دهند را تنها با یک بشکن زدن با انگشت در ایالات متحده تکرار کنید».

او می‌افزاید که هیچ پیشرفت واقعی‌ای در این عرصه در امریکا طی سه تا پنج سال آینده متصور نیست، زیرا این مدت زمان لازم برای ساخت تولیدات داخلی می‌باشد. او می‌گوید: «اگرچه قانون تراشه زمینه را ایجاد می‌کند، اما این تنها اولین قدم است. قانون تراشه روی کاغذ عالی به نظر می‌رسد، اما اجرای آن بسیار دشوار خواهد بود».

از نظر رقابت بین ایالات متحده و چین این به چه معناست؟ چین چه می‌کند؟

علیرغم آن که ایالات متحده هم چنان سهم غالب بازار جهانی تراشه‌ها را در اختیار دارد چین مقدار زیادی پول را به نیمه هادی‌ها اختصاص می‌دهد که بخشی از برنامه آن کشور برای اثبات رهبری جهانی خود در مجموعه‌ای از صنایع جهانی با فناوری پیشرفته د دهه جاری است. آتکینسون می‌گوید: «موجودی کیف پول آنان نامحدود است. چین به عنوان کشوری با سریع‌ترین رشد اقتصادی جهان بزرگترین صادرکننده کالا‌های مصرفی است و بازار مصرفی به سرعت در حال رشدی دارد».

چهار دهه پیش ایالات متحده نزدیک به ۴۰ درصد از نیمه هادی‌های جهان را در داخل کشور تولید می‌کرد. اما با کاهش تقاضا پس از پایان جنگ سرد، تولید به شدت کاهش یافت. به گفته آتکینسون امروزه ایالات متحده تنها حدود ۱۲ درصد از بازار تراشه‌های جهانی را تشکیل می‌دهد.

با این وجود، بخش عمده‌ای از سرمایه‌گذاری چینی‌ها هدر می‌رود. به گفته کارشناسان، فناوری و قابلیت‌های توسعه چین دست کم یک یا دو نسل از ایالات متحده عقب‌تر است. «جیمز لوئیس» معاون ارشد رئیس جمهور و مدیر برنامه فناوری‌های استراتژیک در مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی می‌گوید چین بیش از ۴۰ سال تلاش کرده تا یک صنعت نیمه هادی قوی ایجاد کند.

او می‌گوید: «آنان در این زمینه ناموفق بوده‌اند، اما تسلیم نشده اند. آنان مایل هستند در این عرصه بسیار بیش‌تر هزینه کنند. هدف چین برای تراشه‌های رایانه‌ای با آرزو‌های پیشین آن کشور برای دستیابی به بازار ارتباطات از راه دور که شرکت مخابراتی چینی هوآوی رهبری آن را بر عهده دارد هماهنگ است. آنان می‌خواهند به غرب وابسته نباشند و می‌خواهند بر بازار جهانی تسلط پیدا کنند».

با این وجود، ایالات متحده نمی‌خواهد خود یا متحدان‌اش بیش‌تر در مدار چین قرار گیرند. اروپا به ویژه آلمان به طور فزاینده‌ای به تجارت با چین وابسته شده و ایالات متحده می‌خواهد از وابستگی فناوری آینده به آسیا اجتناب کند و در این مسیر به اندازه کافی با چالش مواد خاکی کمیاب و بخش دفاعی دست و پنجه نرم می‌کند.

تایوان از کجا وارد این عرصه شده است؟

تایوان به طور خاص بر صنعت تراشه تسلط دارد که این جزیره کوچک از آن برای مقابله با چین به نفع خود استفاده کرده است. TSMC بزرگترین و مهم‌ترین شرکت در تایوان است و هم چنین به دنبال استقرار بیش‌تر در آسیای جنوب شرقی می‌باشد. لوئیس می‌گوید: «تایوانی‌ها تصمیم گرفتند و این باور را درونی کردند که ما خود را در تولید تراشه به قدری مهم می‌سازیم که چینی‌ها جرات حمله به ما را نداشته باشند».

با این وجود، از دیدگاه واشنگتن پذیرش این ایده تایوان دشوار است. ایالات متحده و سایر کشور‌های جهان با درک وابستگی خود به تایوان که در برابر اجبار اقتصادی و شاید نظامی چین آسیب‌پذیر است به دنبال افزایش تولید در داخل هستند.

به هر حال، چه چیزی نیمه هادی‌ها را بسیار مهم می‌سازد؟

لوئیس می‌گوید: «جهان دیجیتال شده است. دیجیتال به تراشه‌ها بستگی دارد. تراشه‌ها در توستر و مسواک برقی شما و در خودروهای‌تان هستند».

آتکینسون می‌گوید: «گسترش تولید داخلی نیمه هادی‌ها یک سرمایه‌گذاری بلند مدت است. ایالات متحده می‌تواند سهم خود را از بازار جهانی تراشه در دهه آینده دو برابر افزایش دهد. من فکر می‌کنم این وضعیت بازی را تغییر خواهد داد. قانون تراشه آغاز راه است. باید هم این طور باشد. آن چه صنعت نیمه هادی واقعا به آن نیاز دارد یک اکوسیستم است».