دود سفید یا خاکستری از مذاکرات وین بلند شده است؟

فرارو- ادامه دور هشتم مذاکرات در حالی روز دوشنبه در وین دنبال می‌شود که جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، سه روز قبل اعلام کرده بود که احتمال شکل گیری توافق بر سر برنامه جامع اقدام مشترک با ایران وجود دارد. این مسئله باعث شد تا برخی ناظران احتمال توافق را نزدیک پیش بینی کنند.

به گزارش فرارو، روز گذشته نیز سید رسول موسوی، دیپلمات ارشد در توئیترش به موضع گیری مثبت مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اشاره کرد و احتمال برخاستن دود سفید از دودکش هتل کوبورگ را داد.

اما با وجود خوش بینی ها، خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه ایران معتقد است که اختلافات مهمی در وین باقیمانده است. اما مهم‌ترین اختلاف، سرعت نامناسب طرف‌های مقابل به ویژه آمریکا است.  

البته او این را هم گفته که بسیاری از جداول و ستون‌های جداول نیز آماده شده است.

طبق گفته خطیب زاده بخشی از پرانتز‌ها نیز پاکسازی شده است و توافقات هم در حال تبدیل شدن به جملات و کلمات تبدیل هستند. به عقیده سخنگوی وزارت امور خارجه آنچه که مانده است، موضوعات مهم و تصمیمات خاص سیاسی است و در این رابطه طرف واشنگتن باید تصمیم خود را بگیرد و اعلام کند.

هنوز دودی از وین بلند نشده است

حسن بهشتی پور، کارشناس مسائل بین الملل درباره روند پیش روی مذاکرات و احتمال بلند شدن دود سفید از وین در گفتگو با فرارو گفت: هنوز دودی اصلا بلند نشده است که بخواهد سیاه، سفید و یا خاکستری باشد. چرا که هنوز روی متنی که پرانتز‌های بسیاری دارد، مذاکره می کنند. اما از این جهت که گفتگو‌ها یک چارچوبی پیدا کرده است و دو طرف می‌دانند که از یکدیگر چه چیزی می‌خواهند و به سمت یکدیگر حرکت می‌کنند، تعبیر دود را به کار برده اند.

این تحلیلگر مسائل بین الملل افزود: من به شخصه جز آن دسته از افرادی هستم که معتقدم مذاکرات به نتیجه خواهد رسید، اما نمی‌توانم زمان دقیق آن را اعلام کنم. به این دلیل که هر دو طرف یعنی آمریکا و ایران -که دو طرف اصلی هستند- به واقع می‌خواهند که به نتیجه برسند. این گونه نیست که برای اتلاف وقت مذاکره کنند یا یکدیگر را سرگرم کنند و یا فرصت بخرند. اما مسائلی که در رسانه‌ها مطرح می‌شود، واقعیتش این است که منطبق با واقعیت‌ها نیست.

وی تصریح کرد: باید اصل را بر این بگذاریم که دو طرف می‌خواهند به توافق برسند، اما اختلاف نظر شدیدی وجود دارد. چرا که هر دو خواسته‌های حداکثری را مطرح می‌کنند. آن زمان که ایران پذیرفت لغو کل تحریم را کنار بگذارد و بپذیرد که فعلا درباره تحریم‌های در چارچوب برجام صحبت کند، این گره باز شد. یعنی استقبال کشور‌های غربی به این دلیل بود که ایران از آن خواسته‌ای که می‌گفت کل تحریم‌ها و در مورد همه موضوعات اعم از داخل برجام و خارج از آن، باید لغو شود و بعد راستی آزمایی صورت گیرد و پس از آن جبران خسارت شود و سپس تضمین داده شود، کوتاه آمده بود. ایران در واقع گفته بود که ما حاضر هستیم اگر تحریم‌ها برجام لغو شود به تعهدات قبلی مان برگردیم. این خودش راه را باز کرد.

توافق اقدام در برابر اقدام، گزینه اصلی مذاکرات است

بهشتی پور با اشاره به رویکرد آمریکا در مذاکرات وین، گفت: طرف آمریکایی به دنبال توافق موقت است و ایران به شدت با توافق موقت مخالف است. توافق موقت این است که می‌گویند وقتی یک مسئله‌ای خیلی بزرگ و پیچیده است، ما بیاییم مرحله به مرحله از درون موارد مورد اختلاف، چند موضوع که می‌توانیم اتفاق نظر پیدا کنیم را انتخاب کنیم و روی آن‌ها به توافق برسیم، اجرا کنیم و بعد به موضوعات بعدی برسیم. این را آمریکا می‌خواهد، اما ایران با این موضوع مخالف است.

وی اضافه کرد: حالا بینابین ظاهرا یک موضوعات جدیدی را مطرح کرده اند که هنوز درباره جزئیات آن‌ها بحث وجود دارد. مثلا فرض کنید که آمریکایی‌ها بیایند دارایی‌های مسدود شده ایران در کره جنوبی را اجازه بدهند که آزاد شود و ایران اجازه دسترسی به آن‌ها را پیدا کند. بعد ایران هم بیاید غنی سازی ۶۰ درصد اورانیوم را به حالت تعلیق در بیاورد. این چیزی است که از فحوای مذاکرات فعلا شنیده شده است. حالا متاسفانه برای این موضوع نمی‌توان تعبیر دود را برای آن به کار برد. به این دلیل که اولاً فعلا مشخص نیست که این ۶ تا ۷ میلیارد دلار یک جا در اختیار ایران قرار می‌گیرد. دوماً آیا ایران آزاد است که با این پول‌های قرار گرفته درحساب‌های بانکی، برود و هر چیزی که نیاز دارد را بخرد ومبادله کند؛ یا نه فقط در مورد خرید غذا و دارو اختیار دارد. یا خیلی از موارد دیگر که شاید مطرح و مشخص شده باشد و من اطلاعات نداشته باشم.

وی با تاکید بر اینکه اگر دودی وجود داشته باشد و سفید هم باشد، موجب خوشحالی است، اظهار داشت: در شرایط موجود شاید بهتر باشد که ما تعبیر دود خاکستری را به کار ببریم. آن هم به این دلیل که اقدام در برابر اقدام مطرح شده است، یعنی آن‌ها دارایی‌های ایران را آزاد کنند و در مقابل ایران هم غنی سازی اورانیوم ۶۰ درصد را به حالت تعلیق در بیاورد. اما با این حال فعلا باید منتظر بمانیم.