مهدی طارمی کنار زلاتان ابراهیموویچ!

ضربه‌ای که گل سال اروپا لقب گرفت، حالا به جمع سه گل برتر سال جهان رسیده و طارمی را در آستانه بزرگترین عنوان فردی یک بازیکن ایرانی قرار داده است؛ جایزه‌ای که با انتخاب هواداران فوتبال و البته اسطوره‌های عضو فیفا اهدا خواهد شد.
روز گذشته بود که فیفا از سه نامزد نهایی جایزه پوشکاش پرده برداشت و مهدی طارمی را در کنار پاتریک شیک و اریک لاملا قرار داد؛ بازیکنانی که سال گذشته توانستند در یورو ۲۰۲۰ و لیگ جزیره گل‌هایی را بزنند که نام آن‌ها را به مراسم برترین‌های فیفا برساند.

 رقابت با گل‌هایی از جزیره و یورو

پاتریک شیک در اولین بازی مرحله گروهی یورو موفق شد دو بار دروازه اسکاتلند را در ورزشگاه خانگی این تیم در گلاسکو باز کند و تیمش را به پیروزی برساند. او این گل را در حالی به ثمر رساند که دروازه‌بان حریف از خط دروازه فاصله گرفته بود و شیک از ۴۵ متری شانسش را امتحان کرد و موفق شد گلی را بزند که به عنوان برترین گل تورنمنت انتخاب شد.

ستاره تیم جمهوری چک با این گل به اولین بازیکن تیم ملی کشورش پس از جام جهانی ۲۰۰۶ تبدیل شد که در یک تورنمنت معتبر دبل می‌کند و به نخستین بازیکن از ۱۹۸۰ که در جام ملت‌های اروپا از این فاصله گل می‌زند.

گل اریک لاملا در چارچوب یکی از حساس‌ترین بازی‌های فصل تاتنهام در دربی شمال لندن به ثمر رسید؛ جایی که او موفق شد به شکلی استثنایی دروازه آرسنال را باز کند. در این بازی پاس لوکاس مورا در شلوغی محوطه جریمه و در حالی که سه بازیکن جلوی لاملا را گرفته بود به او داده شد و این بازیکن آرژانتینی به شکلی نمایشی توپ را روانه دروازه حریف کرد که ضربه محکم او با عبور از بین پای مدافع آرسنال، یکی از بهترین گل‌های تاریخ لیگ جزیره را رقم زد.

نکته جالب اینکه فصل گذشته نیز سون هیونگ مین توانسته بود با پیراهن تاتنهام گل پوشکاش را به نام خود ثبت کند و حالا تاتنهام می‌تواند به اولین تیم تاریخ تبدیل شود که برای دو سال متوالی، بازیکنانش جایزه پوشکاش را تصاحب می‌کنند؛ هرچند که ممکن است با پیروزی مهدی طارمی، فوتبال ایران برای اولین‌بار زننده زیباترین گل سال را در آغوش بگیرد.

 طارمی در کنار زلاتان ابراهیموویچ؟

این جایزه از ۲۰۰۹ به مراسم برترین‌های سال راه یافته و سپ بلاتر رییس پیشین فیفا، بنیانگذار آن بوده است. او این جایزه را به نام فرانس پوشکاش فوق ستاره مجارستانی که برترین گلزن قرن بیستم بود، انتخاب کرد و رقابتی جذاب را برای انتخاب بهترین گل سال پدید آورد.

اولین برنده جایزه پوشکاش کریستیانو رونالدو است؛ بازیکنی که با شوت از راه دور دروازه تیم پورتو را در چارچوب لیگ قهرمانان اروپا گشود و در حالی که آندرس اینیستا (گل به چلسی در نیمه نهایی لیگ قهرمانان) را به عنوان جدی‌ترین رقیب می‌دید، توانست با اختلاف حدود ۲ درصد، برنده شود که این نزدیک‌ترین رقابت برای گرفتن این جایزه هم محسوب می‌شود.

تاریخ جایزه پوشکاش نشان می‌دهد که مهدی طارمی شانس خوبی برای کسب این جایزه دارد. اولین بار زلاتان ابراهیموویچ بود که در سال ۲۰۱۳ با گل قیچی برگردان استثنایی اش به جمع سه گلزن برتر راه یافت و در نهایت بالاتر از نمانیا ماتیچ و نیمار جونیور این عنوان را به دست آورد. نکته جالب اینکه گل ماتیچ هم یک شوت از راه دور بود که نظر داوران را به خود جلب نکرد.

دو سال بعد "وندل لیرا" بازیکن برزیلی تیم "گویانسیا" با گلزنی در لیگ منطقه‌ای گویاس برزیل موفق شد برترین گل سال را به نام خود ثبت کند. او با ضربه قیچی برگردان از داخل محوطه جریمه دروازه حریف را گشود.

اگرچه ضربه عقرب ژیرو در سال ۲۰۱۷ نیز یک گل آکروباتیک محسوب می‌شود و در همین دسته قرار می‌گیرد، اما آخرین قیچی برگردانی که پوشکاش گرفت در سال ۲۰۱۹ بود. زمانی که "دنیل ژوری" از داخل محوطه جریمه ضربه خود را به شکل آکروباتیک به گوشه مخالف دروازه فرستاد و زننده برترین گل سال لقب گرفت. نکته جالب اینکه او نیز مثل وندل برزیلی در لیگی نه چندان معتبر (مجارستان) این گل را به ثمر رساند، اما به نظر می‌رسد فیفا برای انتخاب جایزه پوشکاش، توجه چندانی به اهمیت مسابقات ندارد.

سومین آسیایی جایزه پوشکاش

در تاریخ نه چندان طولانی جایزه پوشکاش، بازیکنان برزیلی بهترین عملکرد را داشته‌اند و دو بار این جایزه را تصاحب کرده‌اند؛ یک بار نیمار جونیور و دیگری وندل لیرا.

از آسیا به جز سون هیونگ مین که سال گذشته با گلی تماشایی، پوشکاش را به دست آورد، "مهد فائز سوبری" نیز با گلزنی از روی ضربه ایستگاهی در سوپرلیگ مالزی، این جایزه را تصاحب کرد و حالا طارمی می‌تواند سومین آسیایی و نخستین بازیکن از منطقه غرب باشد که زننده برترین گل سال لقب می‌گیرد.

پیش از این گل منچستریونایتد به پورتو جایزه گرفت و نمانیا ماتیچ و سمیر نصری هم با باز کردن دروازه این تیم پرتغالی، نام پورتو را به جایزه پوشکاش بردند، اما حالا طارمی می‌تواند برای اولین بار در تاریخ، تیمش را هم برنده این جایزه فردی کند.

 چه کسانی گل پوشکاش را انتخاب می‌کنند؟

شاید مهم‌ترین سوال این باشد که سازوکار فیفا برای انتخاب برنده چگونه است. در توضیح فدراسیون جهانی فوتبال آمده که ابتدا کارشناسان ۱۱ گل برتر سال را معرفی می‌کنند و سپس هوادارانی که در وبسایت رسمی فیفا ثبت نام کرده‌اند، با شرکت در نظرسنجی، سه گل برتر از این فهرست را انتخاب می‌کنند تا به این شکل نامزد‌های اصلی که در مراسم برترین‌های سال شرکت می‌کنند نیز، معرفی شوند. با تاکید بر این نکته که برنده از پیروزی خود اطلاع ندارد و روی استیج نتایج را می‌بیند.

پس از اینکه سه کاندیدای اصلی انتخاب شدند، فیفا نیمی از حق انتخاب را دوباره به طرفداران فوتبال می‌دهد و نیم دیگر در اختیار هیئت داوران ۱۱ نفره متشکل از اسطوره‌های فوتبال قرار می‌گیرد. به عبارتی هواداران ایرانی با مشارکت خود، امکان پیروزی مهدی طارمی را تا ۵۰ درصد تضمین می‌کنند.

رای دهندگان (طرفداران و اسطوره‌ها) باید نام سه گل را در برگه خود قرار بدهند که به ترتیب ۵ امتیاز، ۳ امتیاز و آخری یک امتیاز خواهد داشت.

پس از محاسبه امتیازات، فیفا سازوکار پیچیده‌ای را مورد استفاده قرار خواهد داد؛ نفر اول ۱۳ امتیاز خواهد داشت، نفر دوم ۱۱ امتیاز، نفر سوم ۹ امتیاز و به همین ترتیب تا گل یازدهم که با یک امتیاز در قعر جدول قرار خواهد گرفت. حال اگر در نظرسنجی دو گل، رای برابر داشته باشند، گلی بالاتر خواهد بود که رای ۵ امتیازی (اولویت اول) بیشتری داشته باشد و اگر در این فاکتور هم برابر باشند، جایزه پوشکاش به گلی خواهد رسید که رای ۳ امتیازی (اولویت دوم) بیشتری داشته باشد و در صورت برابری در این فاکتور، به صورت مشترک برنده جایزه خواهند شد که تا به حال این اتفاق رخ نداده است.

با این حال پیش‌تر مسئولان فیفا گفته بودند که گل‌های منتخب نباید روی اشتباه حریف، خوش‌شانسی یا سهل انگاری مدافعان زده شود که در مورد گل طارمی هیچ یک از این‌ها وجود ندارد و شاید همین موضوع سبب شود تا اسطوره‌های فیفا نیز به انتخاب این گل جلب شوند تا طارمی جایزه پوشکاش را به دست آورد.

ورزش سه