کشف ژن تقویت کننده ایمنی بدن در مقابل ویروس کرونا

طبق یافته‌های پژوهشی جدید، تغییرهایی جزئی در بافت ژنتیکی فرد می‌تواند توضیح دهد که چرا برخی افراد واکنش ایمنی طبیعی قدرتمندی در هنگام ابتلا به کووید-۱۹ نشان می‌دهند، در حالی که برخی دیگر به واکنش وخیمی پس از ابتلا به این بیماری نشان می‌دهند.

به گزارش ایندیپندنت، دانشمندان در مرکز پژوهش‌های ویروس در دانشگاه شورای پژوهش‌های پزشکی در گلاسگو اظهار داشتند که پروتئینی مشخص که وظیفه رمزگذاری ژن‌ها را عهده‌‌دار است و او‌ای‌اس۱ (OAS1) نام دارد، به نظر می‌رسد نقشی کلیدی در مراحل اولیه واکنش فرد نسبت به ویروس سارس-کوو-۲ دارد، ویروسی که عامل بیماری کووید-۱۹ است.

وقتی سلولی در انسان مبتلا می‌شود، پروتئين او‌ای‌اس۱ می‌تواند وجود ویروس را احساس کند و بلافاصله وارد عمل می‌شود. بدین‌ترتیب، زنجیره‌ای از رویدادهای مرتبط با فعال‌سازی آنزیمی آر‌ان‌ای کُش آغاز می‌شود که به سلول اجازه می‌دهد به بافت ژنتیکی ویروس حمله کند.

یافته‌های این پژوهش که در نشریهٔ علمی ساینس منتشر شده است حاکی از آن است که برخی افراد نوعی از اوای‌اس۱ را دارند که امکان محافظت بیشتری از آن‌ها فراهم می‌آورد، و «از پیش پیوند خورده» است. این بدان معناست که تک‌مولکولی اضافی از چربی در آن پروتئین وجود دارد که توسط ژن اوای‌اس۱ در آنجا تعبیه شده است.

از آنجا که ویروس کرونا داخل سلول‌ها مخفی می‌شود و ترکیب ژنتیکی خود را در داخل ریزکیسه‌های تشکیل شده در خارج از چربی بازتولید می‌کند، او‌ای‌اس۱ از پیش پیوند خورده بهتر می‌تواند به مصاف سارس-کوو-۲ برود و تسلیحات سلولی را برای حمله به آن هدایت کند.

بر اساس یافته‌های این پژوهش، در بیماران بستری شده، وجود گونهٔ از پیش پیوند خورده این ژن با نتایج بهتر بهبود از نوع وخیم کووید-۱۹ ارتباط داشت. در مقایسه، افرادی که این ژن را نداشتند با عواقب بالینی وخیم‌تری دست و پنجه نرم کردند. پذیرش در بخش مراقبت‌های ویژه یا مرگ در میان این دسته از بیماران تا ۱.۶ برابر بیشتر محتمل بود.

محققان همچنین دریافتند که تقریبا ۵۵میلیون سال پیش این ژن محافظ از بافت ژنتیکی خفاش‌های نعل‌اسبی حذف شده‌ است، گونه‌ای که یکی از منابع دارای سارس-کوو-۲ است.

این یعنی که ویروس هیچ وقت نیاز نداشته است خود را برای فرار از این خط دفاعی مشخص آماده کند و به همین خاطر هنوز در برخی انسان‌ها ابزاری کارآمد برای محافظت از آنها است.

اما اگر ویروس سارس-کوو-۲ جهش یابد و امکان دور زدن خط دفاعی حاصل از پروتئین از پیش پیوند خورده او‌ای‌اس۱ را پیدا کند، آنگاه ممکن است حتی‌ مرگبارتر و مُسری‌تر شود.

پروفسور سام ویلسون، متخصص بیماری‌های مسری در مرکز پژوهش‌های ویروس، گفت: «می‌دانیم که ویروس‌ها خود را با محیط انطباق می‌دهند و حتی سارس-کوو-۲ هم احتمالا خود را انطباق داده است تا بتواند در میزبان‌های حیوانی که از آنجا شیوع یافت، خود را بازتولید کند. سرایت ویروس سارس-کوو-۲ از گونه‌های حیوانی به انسان، آن را در معرض منبع جدیدی از خطوط دفاعی ضدویروس قرار داد که سارس-کوو-۲ شاید نمی‌دانست چگونه از دست بعضی از آنان فرار کند.»

او ادامه داد: «آنچه پژوهش ما نشان می‌دهد این است که ویروس کرونایی که در سال ۲۰۰۳ عامل شیوع بیماری سارس شد هم‌اکنون یاد گرفته است چگونه از پروتئین از پیش پیوند خورده اوای‌اس۱ فرار کند. اگر گونه سارس-کوو-۲ هم همان حربه را بیاموزد، می‌تواند به میزانی قابل‌توجه در افراد واکسن نزده مُسری‌تر شود و بیماری‌زایی شدیدتری داشته باشد. این امر حاکی از اهمیت گونه‌های جدید سارس-کوو-۲ و نیاز به نظارت مداوم بر ظهور آن‌هاست.»