چه کسی گفت خارجی‌ها به ایران نیایند؟

هفته یازدهم رقابت‌های لیگ برتر عصر و شب گذشته با انجام دو بازی به پایان رسید که ماحصلش آوردن لبخند بر لبان هواداران دو باشگاه مطرح ایرانی یعنی استقلال و پرسپولیس بود. استقلالی‌ها در تبریز با ارائه یک نمایش پذیرفتنی با نتیجه سه بر یک از سد تراکتور گذشتند و جای‌شان در صدر جدول را از نفت آبادان پس گرفتند. شاگردان محمود فکری که به واسطه تساوی در دربی، صدر را از دست داده بود، با کسب سه امتیاز از دیدار سرنوشت‌ساز برابر تراکتور حالا از ۱۱ بازی ۲۲ امتیازی شده‌اند و به‌تن‌هایی صدر جدول را در اختیار گرفته‌اند. پیروزی برابر تراکتور، ششمین برد این فصل محمود فکری بود که با وجود انتقادات عجیب‌و‌غریبی که عده‌ای از پیش‌کسوتان باشگاه از او می‌کنند، توانسته بعد از مدت‌ها، تیمش را به صدر برساند و در صدر هم نگه دارد.

همان‌قدر که استقلالی‌ها از پیروزی روز گذشته‌شان خوشحال بودند، پرسپولیسی‌ها هم لبخند رضایت بر لب هواداران نشاندند. شاگردان یحیی گل‌محمدی که در چهار بازی اخیر لیگ برتر به چهار تساوی رسیده و امتیازات مهمی را از دست داده بودند، موفق شدند در دیداری به نسبت جنجالی با نتیجه ۲ بر یک از سد فولاد عبور کنند و بالاخره طلسم تساوی‌های پی‌در‌پی را بشکنند. سرخ‌های تهرانی که قریب به ۵۰ روز بود طعم برد را نچشیده بودند، حالا با ۱۵ امتیاز به رتبه ششم جدول صعود کرده‌اند. نکته مهم درباره بازی‌های پرسپولیس این است که آن‌ها در‌مقایسه‌با سایر تیم‌های لیگ هنوز بازی عقب‌افتاده دارند. برای مثال در‌مقایسه‌با استقلال صدرنشین، پرسپولیس با ۹ بازی، دو دیدار عقب‌افتاده دارد و اگر در آن بازی‌ها به برد برسد و تفاضل گل مقبولی ثبت کند، آن وقت خودش را به جمع تیم‌های صدرنشین اضافه می‌کند. به هر روی، با توجه به دیدار‌های برگزار‌شده در این هفته، استقلال، صنعت نفت و سپاهان به ترتیب تیم‌های اول تا سوم جدول رده‌بندی هستند و تلاش برای بالانشینی بین آن‌ها ادامه دارد.

با وجود پیروزی تیم‌های استقلال و پرسپولیس در تقابل‌های این هفته، دیگر نکته مهمی که نباید فراموش شود، گل‌زنی بازیکنان خارجی در بازی‌های روز گذشته بود. ابتدا شیخ دیاباته برای استقلال دبل کرد و برای مهاجمان لیگ خط‌و‌نشان کشید و بعد هم نوبت به لوسیا پریرا، بازیکن تیم فولاد، رسید تا با گشودن دروازه پرسپولیس از روی نقطه پنالتی، همچنان به تأثیرگذاری‌اش در فولاد ادامه دهد.

اینکه چرا گل‌زنی بازیکنان خارجی باید مهم تلقی شود، ریشه در تصمیم عجیب‌و‌غریب ابتدای رقابت‌های این فصل دارد؛ جایی که سازمان لیگ با دستور وزارت ورزش، از جذب بازیکن و مربی خارجی جدید در تیم‌ها ممانعت کرد و خبر داد که فقط تیم‌هایی که بازیکن یا مربی خارجی دارند، می‌توانند با آن‌ها تمدید کنند؛ وگرنه دیگر خبری از جذب بازیکن جدید نخواهد بود!

تصمیمی بحث‌برانگیز که بیشتر برای سرپوش‌گذاشتن بر ضعف مدیریتی باشگاه‌ها بود که با انتصاب‌های عجیب‌و‌غریب، بدهی‌های کلانی روی دست باشگاه‌ها، به‌ویژه استقلال و پرسپولیس گذاشت.

با تبدیل به قانون شدن این موضوع، تیم‌های ایرانی که پیش‌تر در برنامه‌ریزی و مدیریت ضعیف نشان داده بودند، در مستطیل سبز هم، به‌طور مشخص در لیگ قهرمانان آسیا، ضعیف‌تر شدند. توان رقابتی نمایندگان ایران در آسیا به حدی پایین آمد که نمی‌شد به موفقیت آن‌ها امیدی داشت. شاید بیشترین زخم در آسیا را پرسپولیس از این قانون عجیب‌و‌غریب خورد که با وجود نیاز شدید به یک مهاجم طراز‌اول، دستش از ترانسفر بازیکنان با‌کیفیت خارجی کوتاه ماند.

حالا با بررسی همین مقدمه می‌شود به‌طور مشخص به مهارت بالای بازیکنان خارجی که در لیگ ایران باقی مانده‌اند، رسید. برای نمونه می‌شود از همین دو بازیکنی که روز گذشته گل‌زنی کردند، شروع کرد. شیخ دیاباته مدافع عنوان آقای گلی در لیگ برتر ایران است. شیخ که در فصل جاری پایش به گل‌زنی برای استقلال باز نشده بود، در بازی برابر تراکتور موفق شد دو گل برای تیمش به ثمر برساند. دیاباته، در حالی در این دیدار حساس دبل کرد که فصل گذشته نیز استارت گل‌هایش را از دیدار با تراکتور در تبریز شروع کرد و در پایان به آقای گلی رقابت‌های لیگ رسید. حضور شیخ دیاباته در ترکیب اصلی بازی استقلال مقابل تراکتور ریسک بزرگ محمود فکری برای این بازی حساس بود؛ چون او این فصل نتوانسته بود به‌عنوان آقای گل فصل گذشته از عنوانی که به دست آورده بود، دفاع کند. مصدومیت، حضور‌نداشتن در ترکیب اصلی و سیستم محمود فکری از عواملی بود که باعث افت دیاباته در این فصل شده بود. او در این فصل هم مانند فصل گذشته از بازی با تراکتور اوجش را شروع کرد. این مهاجم خارجی که فصل گذشته مقابل تبریزی‌ها موفق به هت‌تریک شده بود، این فصل هم دو گل زد و عامل اصلی برد تیمش بود. دو گل دیاباته و سه گل استقلال باعث شد تا این تیم به صدر جدول لیگ برتر بازگردد.

دیاباته با دو گلی که وارد دروازه اخباری کرد، با پنج گل زده بهترین گل‌زن تقابل‌های استقلال و تراکتور در تاریخ لیگ برتر است. دیاباته حدود ۳۰ درصد از گل‌هایش در لیگ برتر را به تراکتور زده است. همچنین بعد از جانواریو، ساموئل و میلیچ، دیاباته به چهارمین بازیکن خارجی تبدیل شد که موفق به گل‌زدن در دو فصل متوالی لیگ برتر برای استقلال شده است.

طبیعی است که مرور همین عملکرد نشان می‌دهد کیفیت مهاجم خارجی استقلال تا چه حد بالا است. البته استقلالی‌ها یک بازیکن با‌کیفیت خارجی دیگر به نام میلیچ هم دارند که کادر فنی و مدیریت باشگاه تا حدودی با این مدافع چپ افتاده‌اند و فعلا میلیچ قهر و ایران را ترک کرده است، ولی بازی‌های خوبش در ترکیب استقلال نشان داده که او هم مدافع ارزشمندی است.

لوسیانو پریرا هم که عصر روز گذشته دروازه پرسپولیس را باز کرد، دیگر مهره ارزشمند خارجی است که چندین سال است تقریبا با‌ثبات در زمین حاضر شده و عصای دست مربیان مختلف فولاد است. او حالا ۸۴ گل در لیگ ایران زده و بعد از هشت فصل حضور در این سطح، تبدیل به گل‌زن‌ترین بازیکن خارجی لیگ شده است. پریرا آن‌قدر خوب کار کرده که بازوبند کاپیتانی تیم را هم به بازو ببندد و یکی از تأثیرگذارترین مهره‌های تیمش باشد. به غیر از پریرا، فولاد دو بازیکن با‌کیفیت خارجی دیگر هم دارد که روی نتایجش تأثیر‌گذار بوده‌اند. فارغ از شکستی که این تیم روز گذشته برابر پرسپولیس متحمل شد، آیاندا پاتوسی در خط هافبک و کالیدو کولیبالی در خط دفاعی، از مهره‌های ثابت جواد نکونام در فولاد هستند و گل‌های حساسی هم در همین فصل برای تیم زده‌اند. یکی از دلایل بالانشینی تقریبی فولاد در این فصل، کیفیت خوب بازیکنان خارجی این باشگاه است.

اما گل سرسبد خارجی‌های باقی‌مانده در ایران گادوین منشا، مهاجم گل‌گهر سیرجان و بازیکن سابق همین تیم‌های پرسپولیس و استقلال است. گادوین که در دو باشگاه مطرح پایتخت توفیقی به دست نیاورده بود، در این فصل در گل‌گهر با امیر قلعه‌نویی متحول شده و با زدن ۹ گل، به‌طور مشترک، در صدر برترین گل‌زنان لیگ برتر قرار گرفته است. البته گل‌زنی به‌تن‌هایی کیفیت منشا را نشان نمی‌دهد؛ چون علاوه‌بر گل‌زنی، او با دادن پاس گل، سهم بسزایی در موفقیت این فصل تیمش داشته است. به غیر از بازیکنانی که نام برده شد، دو بازیکن خارجی ذوب‌آهن هم هر بار که فرصت به دست آورده‌اند، کیفیت لازم را نشان داده‌اند و در حد توان، به کمک تیم آمده‌اند.

عجیب آنکه با وجود درخشش بازیکنان خارجی با‌کیفیت همچنان اصرار بر ایده‌ای مبنی‌بر جذب‌نکردن خارجی‌های جدید وجود دارد. شاید این اصرار، دم‌دستی‌ترین وسیله برای پوشاندن ضعف‌های مدیرانی باشد که غالبا به‌صورت دستوری به‌عنوان مدیرعامل انتخاب می‌شوند.