بامداد سوم ژانویه ۲۰۲۰ (۱۳ دی ۱۳۹۸)، با شلیک موشکهای هوشمند به نزدیکی فرودگاه بینالمللی بغداد و اصابت آن به خودروهای حامل شهید سردار «قاسم سلیمانی» فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و شهید «ابومهدی المهندس» نائب رئیس سازمان الحشد الشعبی عراق و شماری از همرزمانشان، همگی به شهادت رسیدند. اما آن روز چه اتفاقی افتاد.
شبکه خبری المیادین که به مناسبت اولین سالروز شهادت فرماندهان مقاومت، به مدت دو هفته در حال پوشش ویژه و پخش چند برنامه مستند است، در گزارشی از مستند «الساعة الاخیرة» (یک ساعت آخر) نوشت، پس از ترور شهیدان سلیمانی و المهندس، تا مدتها همگی شوکه و اندهگین بودند و میپرسیدند که در آن شب چه اتفاقی افتاد؟ چه اسنادی درباره اقدام «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا مبنی بر اجرای چنین عملیاتی که مستقیما حاکمیت عراق را نشانه گرفت، وجود دارد. چگونه اطلاعات درباره حرکت ژنرال سلیمانی که کاملا محرمانه نگه داشته میشد به دست عاملان این عملیات رسید؟ مجموعه سوالاتی از این دست که همگی درباره حلقههای مفقوده این عملیات تروریستی بود.
المیادین نوشت، «عادل عبدالمهدی» نخستوزیر وقت عراق در زمان این حمله تروریستی، تاکید میکند که اطلاعی از قصد ایالات متحده آمریکا برای ترور شهیدان سلیمانی و المهندس در اوایل سال گذشته میلادی نداشته است. وی در این فیلم درباره جزئیات گفتوگویش با ترامپ، سه روز پیش از این حمله تروریستی سخن گفت.
حاج قاسم چرا به بغداد رفت؟
وی میگوید: «ترامپ با من در شب سال نو میلادی [۲۰۲۰]در حدود ساعت ۹ تماس گرفت. وی طی این گفتگو گفت که آمریکاییها بخوبی ایرانیها را نمیشناسند بلکه عراقیها کسانی هستند که آنها را خوب میشناسند».
عبدالمهدی در ادامه این فیلم میگوید: «به او گفتم ایرانیها میگویند دنبال جنگ نیستند. همانطور که آمریکا نمیخواهد. سپس به ترامپ پیشنهاد دادم یا با ایرانیها به طور مستقیم مذاکره کند یا به توافقات ضمنی مانند آنچه از سال ۲۰۰۳ حاصل شده، روی آورد. ترامپ نیز گفت: شما مذاکره کنندگان خوبی هستید. آنچه میتوانید در این راستا انجام دهید. ما برای آن آمادهایم».
نخستوزیر سابق عراق میگوید: این مکالمه در آن زمان تمام شد و یک موافقت و دعوت رسمی برای آمدن شهید سلیمانی به عراق برای رایزنی وجود داشت. عملیات ترور تصمیمی نبود که یکی دو روزه گرفته شده باشد بلکه قاعدتا میبایست برای مدتها قبل تصمیمش گرفته میشد.
عبدالمهدی در ادامه تصریح کرد: دولت عراق در آن زمان دستور داد که مجوزهای هر عملیات پروازی همه [در آسمان عراق]تعلیق شود. بویژه زمانی که متوجه شد اسرائیل وارد این خط شده است و این امر همه را محدود میکرد.
از سوی دیگر، «علی محمد تقی» مدیر فرودگاه بغداد نیز در این فیلم مستند گفت: یک فضای هوایی باز برای هواپیماهای شناسایی آمریکایی برای شناسایی پایگاههای نظامی موجود در عراق اختصاص یافته بود.
به گفته تقی، این فضای هوایی اجازه داشت که میزبان فقط دو هواپیمای شناسایی باشد. یک روز پیش از حادثه، سومین هواپیما با فاصله زمانی کمی وارد فضای هوایی مذکور شد در حالی که میبایست تنها دو هواپیما در این فضا پرواز میکرد. قاعدتا میبایست یکی از هواپیماهای مذکور بازمیگشت، اما باقی ماند و آنها به تماس برج مراقبت هوایی عراق به دلیل این نقض غیرکنترل شده، پاسخی نمیدهند.
اما در سایه این محرمانه بودن تحرکات، چگونه آمریکاییها از ساعت و لحظه ورود سردار سلیمانی و برنامه دیدارش با المهندس اطلاع یافتند؟ چه کسی وجود آنها در دو خودروی تشریفاتی الحشدالشعبی را تایید کرده بود؟
این یک عملیات دقیق بود که جایی برای خطا نداشت و هواپیماها تنها پس از اطمینان از هدف مورد نظر خود آن را انجام دادند. «احمد الشریف» تحلیلگر امور استراتژیک در این فیلم مستند میگوید: مساله شناسایی الکترونیکی برای رصد، قابلیتی است که محدود به مرزهای عراق نمیشود بلکه در سوریه و سراسر منطقه میسر است؛ لذا من ارزیابی میکنم که بر اساس رصد زمانی صورت گرفته، این قابلیت در سوریه مورد استفاده قرار گرفته باشد.
وی درباره اینکه چرا آمریکا این عملیات را در سوریه انجام نداد، نیز توضیح میدهد و میگوید که به چند دلیل این عملیات در عراق انجام شد، زیرا اگر قرار بود این عملیات در سوریه انجام شود، قضیه عبور از رقیب استراتژیک آمریکا یعنی روسیه طرح میشد. روسیه این امر را نادیده نمیگرفت و آمریکا با مانع فعالیتهای فنی اطلاعاتی و تکنولوژیکی روسیه مواجه بود. اما در عراق، حاکمیت مطلق آسمان در دست ایالات متحده بود. از بعد سیاسی نیز میتوانست از تنش سیاسی موجود در این کشور بهره برداری کند و این عملیات را انجام دهد.
«علی الخفاف» معاون رئیس سازمان الحشدالشعبی و پزشک نزدیک به المهندس میگوید: المهندس در روزهای آخر بشدت تاکید داشت که به تنهایی حرکت کند، زیرا انتظار داشت که در هر لحظه هدف قرار گیرد.
مرکز اطلاعرسانی سازمان الحشدالشعبی عراق چندی پیش، از تولید فیلم مستند «الساعه الاخیره» درباره آخرین ساعت زندگی شهیدان قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس و پخش آن در نخستین سالگرد شهادت این فرماندهان مقاومت خبر داده بود.
نظامیان تروریست آمریکایی سیزدهم دی ماه سال گذشته در اقدامی تروریستی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و نائب رئیس سازمان الحشدالشعبی را به همراه چند نفر از رزمندگان مقاومت هنگام خروج از فرودگاه بغداد به شهادت رساندند. این اقدام آمریکا باعث شد پارلمان عراق دو روز بعد به طرح اخراج نیروهای بیگانه از جمله آمریکا از عراق رأی دهد.
از سال ۲۰۱۴ حدود پنج هزار نظامی آمریکایی در قالب ائتلاف بینالمللی ادعایی مبارزه با داعش در پایگاههای نظامی عراق مستقر شدهاند.