عده‌ای معتقد بودند که به دانشگاه و علوم جدید نیاز ندارند

رییس جمهوری با تاکید بر لزوم فعالیت و پژوهش آزاد اساتید و دانشجویان و اهمیت تعامل علمی با دنیا اظهار کرد: در رشته‌های تخصصی علم و دانش باید با دنیا در تماس باشیم و این حرفی درست نیست که ما به اساتید و پژوهشگران خود مشکوک باشیم.

تاریخ انتشار: ۱۰:۲۳ - ۰۵ اسفند ۱۳۹۶

فرارو- رییس جمهور با اشاره به اینکه عده‌ای تلاش می‌کردند که علم را به سنتی و جدید تقسیم کنند گفت: اشتباه است که بخواهیم ریشه هر علمی را در آیه و روایات پیدا کنیم.

حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی رییس جمهوری صبح شنبه در سی ویکمین جشنواره خوارزمی با بیان اینکه ایران کشوری است که در دو مقطع تاریخی در علم و تمدن بشری نقش بسیار ارزنده ایفا کرده است، اظهار کرد: ایران، در دو مقطع پیش و بعد اسلام نقش بسیار تاثیرگذاری داشته است. پیش از اسلام ایرانیان با تلاش صاحبنظران، اندیشمندان، هنرمندان، معماران و عالمانی که در آن دوره حضور داشتند، تمدنی درخور رقابت با تمدن های آن زمان مانند یونان، مصر و چین داشت. ایران در آن دوران به عنوان کشوری بزرگ دارای سخن، تز، گفتار و مراکز علمی و دانشوری بود.

در ادامه گزیده سخنان حسن روحانی را بخوانید:

اسلام آیینی است که پیروان خود را به علم و دانش نه تنها دعوت کرده، بلکه تنها وحی خود را از خواندن آغاز کرده است. اسلام آیینی است که در دورانی که با سواد بودن امتیاز نبود، به علم و دانش متکی بود. در آن دوران اسلام به پیروان خود آموخت که علم را از هر کجا بیاموزد.
برخی در دوره ای می خواستند علوم بورژایی و سوسیالیستی ایجاد کنند، اما موفق نشدند، چراکه علم به نوع تفکر و ایدئولوژی وصل نمی شود.
امروز ما در کشور خود جناح بندی داریم ،اما نمی توان گفت که علم ریاضی اصولگرایان یا علم ریاضی اصلاح طلبان، چراکه علم حد و مرزی را نمی شناسد و جبر، ریاضی و الگوریتم در همه جا یکی است.
عده ای در کشور ما سال ها تلاش کردند تا فیزیک، شیمی و ریاضی را اسلامی کنند اما مقصود این افراد چیست. در این زمینه تاکنون پول ها و زمان های زیادی صرف شده است.
برخی فکر می‌کنند که باید علوم را با عنوان علومی که با دین ارتباط دارد یا علومی که ضد دین هستند، تقسیم کرد. حتی برخی بر این باورند بودند که باید علوم را به علوم سنتی و علوم جدید تقسیم کنیم، این افراد علوم جدید را نمی پذیرفتند و معتقد بودند که به دانشگاه نیازی ندارند و هرآنچه که نیاز دارند از حوزه تامین می شود. این افراد حتی پزشکی مبتنی بر داروهای شیمیایی را نیز قبول نداشتند و تاکیدشان بر طب سنتی بود اما امروز دیگر این تفکر در جامعه ما طرفداری ندارد.
عده ای به دنبال آن بودند تا هر علمی که پیدا می شد یک آیه و روایات می آوردند و می گفتند که ریشه این علم در اسلام است. این در حالی است که این سخن صحیح نیست و خود پیامبر نیز می فرمودند که علم را بیاموزید حتی اگر در چین باشد.
متاسفانه تقسیم بندی ها و تلاش هایی داشته ایم که موثر و مفید نبوده است. در این زمینه اینکه بگوییم علم شیمی از قرآن شروع شده یا اینگونه نبوده، نه بر عظمت دین افزوده می شود و نه از آن کم می شود؛ چراکه دین گستره بلندی برای هدایت انسان در مسیر درستکاری دارد و همه علوم در ذیل تفکر بلند تعریف می شود.
علم بر مبنای تفکر مادی به معنای ابزار و وسیله ای برای سلطه جویی و استعمارگری است. در این زمینه در دنیای امروز طراحی و برنامه ریزی هایی از سوی مراکز علمی انجام می شود که هدف همه آنها سلطه گری است.
این تفکر که علم برای سلطه گری بر دیگران است و ما به دنبال علم و دانشی باشیم که دیگران را استثمار و استعمار کنیم و به آنها مسلط شویم و ایده یا فرهنگ خود را بر آنها تحمیل کنیم از باب هدف، علمی اسلامی نیست. علم اسلامی علمی است که در خدمت انسان باشد و دارای اهدافی نظیر ساخت دنیا و روابط صحیح میان انسان و کمک به بشریت و دور کردن غم و درد و رنج از ایمان باشد.
به نظر من تفاوت علم اسلامی و علم غیراسلامی به ویژه در علوم انسانی تنها در اهداف آنها است وگرنه علوم هر دو یکی است.
می توانیم بازنده یک تمدن بزرگ باشیم یا خدای ناکرده نباشیم؛ این موضوع بستگی به برنامه ریزی دقیق و کار و تلاش فوق العاده ما دارد.
ایران در منطقه اولین کشوری است که دموکراسی را آفرید. حدود بیش از 110 سال قبل و در سایه مشروطه انتخابات ما برگزار شد. همچنین ایران در ساخت یک حکومت مردم سالاری دینی نیز پیشتاز بوده است.
در دوره 40 ساله پس از پیروزی انقلاب اسلامی در حوزه علم و دانش حتما پیشرفت های خوبی داشته ایم. در این زمینه در بخش توسعه اسلامی یک گام جلوتر از دوران پیش از انقلاب هستیم. امروز حدود 4 میلیون نفر دانشجو و 12 میلیون نفر دانش آموخته دانشگاهی در کشور وجود دارند و دانشجویان و دانشگاهیان ما نه تنها در مسائل علمی، بلکه در مسائل سیاسی و سرنوشت ساز نیز در کشور تاثیرگذار هستند. دانشگاه از اوایل نهضت اسلامی در کنار حوزه ها بوده و نقشی اساسی در سرنوشت جامعه داشته و دارد.
پیشرفت در بحث فناوری های علمی قابل ملاحظه است و می تواند در سطوح رقابت با کشورهای صنعتی در برخی رشته ها نیز برسد. در زمینه های فناوری های برتر، سلول های بنیادین، بیوتکنولوژیک، نانو، آی سی تی، علوم فضایی و هسته ای پیشرفت های قابل ملاحظه ای داشته‌ایم.
اگر می خواهیم علم و دانش ما پیشرفت کند، باید محیط های علمی مان برای پژوهش محیطی آرام باشد و اساتید باید در محیطی آزادانه نظرات علمی خود را مطرح کنند.
اساتید باید در علوم مختلف از جمله حقوق و علوم سیاسی هرآنچه که نظرانشان است و به آن رسیده اند را آزادانه بیان کنند. در این زمینه اگر این اساتید ذره ای خود را سانسور کردند معلوم می شود که ما مشکلاتی داریم.
استعداد و انگیزه مناسب در جوانان ما وجود دارد و وزارتخانه های مربوطه، دولت و سایر قوا باید دست به دست هم بدهند تا محیطی مناسب در دانشگاه ها ایجاد شود؛ اگر اینچنین شد، پیشرفت ما می تواند با سرعت بیشتری ادامه پیدا کند.
باید در رشته های مختلف علم و دانش با دنیا تعامل کنیم و این حرف نادرست است که ما به اساتید، پژوهشگران و جوانان خود همیشه مشکوک باشیم. اساتید، پژوهشگران و دانشگاهیان همگی افرادی هستند که به کشور خود علاقه دارند.
سخت گیری های بی جا باید کنار برود تا تعامل با دنیا صورت بگیرد، اگر تعامل خوب با دنیا و مراکز تحقیقاتی داشته باشیم و پروژه های مشترکی تعریف کنیم، می توانیم سریع تر به نتایج موردنظر خود دست یابیم.
حجت السلام والمسلمین روحانی در بخش دیگری از صحبت های خود در مراسم اختتامیه سی ویکمین جشنواره بین المللی خوارزمی بر لزوم توجه به مشکلات روز و همچنین مرز علم و دانش در تحقیقات و پژوهش های اساتید و دانشجویان در کشور تاکید کرد و گفت: امروز کشور با مشکلاتی نظیر آلودگی هوا، ریزگردها، زلزله و همچنین ترافیک خیابان ها مواجه است. این مشکلات همگی قابل حل هستند و برای حل آن باید دست به دست هم بدهیم.
برای حل مشکل آلودگی هوا در دولت دوازدهم تصمیمات مهمی اتخاذ شده، همچنین در بودجه امسال نیز تبصره هایی نیز برای کاهش آلودگی هوا تصویب شده است؛ گام های خوبی را در این زمینه آغاز کرده ایم و پژوهشگران و اساتید دانشگاهی باید برای حل مشکل به کمک دولت بیایند.
هر طرح و پژوهشی بتواند میزان آلودگی هوا را کم کند و با ریزگردها و گرد و خاک مبارزه بهتری داشته باشد و با توجه به موضوع خشکسالی در کشور کمک هایی در زمینه آب به دولت بکند، در اولویت دولت قرار خواهد داشت.
تاکنون می گفتیم که دانشگاه ها باید پژوهش محور باشند. این موضوع همچنان مورد توجه است و دانشگاه ها باید خلاقیت و ابداع را ایجاد کنند اما امروز شرایط به گونه ای است که باید این تعبیر را تغییر دهیم؛ دانشگاه های ما به خاطر مشکلاتی که در زمینه بیکاری در جامعه وجود دارد باید کارآفرین باشند.
به عنوان مسوول اجرایی کشور اگر تصمیم گیری در این زمینه را به من واگذار کنند به دانشگاهی امتیاز خواهم داد که همه فارغ التحصیلان آن بعد از دو سال بیکار نباشند. اگر فارغ التحصیلان دانشگاهی پس از 4 سال همچنان بیکار بودند، معلوم است که اشکالی در کار وجود دارد. به نظر من سازمان برنامه و بودجه در سال های آینده باید بر مبنای میزان کارآفرینی به دانشگاه ها بودجه بدهد.
پژوهش های دانشگاهی باید به تجاری و صنعتی شدن و در نهایت تصرف بازار منتهی شود.
باید بر مبنای زمینه های موجود علم و دانش و همچنین استعداد و محیط مناسبی که امروز در جامعه به وجود آمده، استفاده کنیم. من مطمئن هستم که با انجام این اقدامات و همکاری با یکدیگر و تلاش در این زمینه، آینده بهتری برای علم و دانش کشور رقم خواهد خورد.