شاهد افزایش قیمت غیر قابل تصوری خواهیم بود

فرارو- یک تحلیلگر اقتصادی در مورد پیامدهای اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها با بیان این که هدفمند کردن یارانه ها به طور طبیعی موجب افزایش قیمت ها می شود؛ گفت: «در سال های اول به دلایل مختلف از جمله عدم وجود سیستم نظارتی در قانون شاهد افزایش قیمت غیر قابل تصوری خواهیم بود و سیستم نظارتی هم نمی تواند این را کنترل کند؛ طبیعتا بایستی از الان این نکته مورد توجه قرار بگیرد و مجلس هم تحت تاثیر القائات دولتی قرار نگیرد و تامل بیشتری بر روی این طرح انجام دهد.»

دکترحسین قاسمی استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل اقتصادی در این باره به «خبرنگار فرارو» گفت: «بحث هدفمند کردن یارانه ها موضوعی است که در جهت تحقق عدالت اجتماعی وجود داشت و در برخی موارد به صورت مقطعی سعی شده برنامه هایی اجرا شود تا بحث عدالت اجتماعی محقق شود از جمله سهام عدالت و یا طرح شهید رجایی اینها طرح هایی بودند که در راستای توجه به اقشار ضعیف جامعه مطرح شدند. اما مشکلات عدیده ای باعث شد این مسئله محقق نشود از جمله جنگ و تحریم ها و تغییراتی که در دولت ها به وجود می آمد.»

وی افزود: «اما سوالی که مطرح است این است که آیا هدفمند کردن یارانه ها با خصوصیتی که مورد بحث دولت است در شرایط فعلی می تواند پاسخگوی هدف های این برنامه باشد؟ از چند زاویه این موضوع قابل بحث است اول این که اگر ما این کار را انجام دهیم آیا واقعا با این طرح تسلط ما به منابع ملی بیشتر می شود یا نمی شود؟ در ارتباط با این بحث طبیعتا این طرح را وقتی آنالیز می کنید می بینید که شتاب زدگی هایی در آن وجود دارد که این شتاب زدگی ها ما را از اهداف دور می کند.»

این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به الزامات اجرایی این طرح گفت: «ما قبل از هدفمند کردن یارانه ها باید زیر ساخت ها را ایجاد کنیم تا زیرساخت ها فراهم نشود همین طرح مثل بسیاری از طرح های اقتصادی که نتیجه اش در بازار آزاد سر در می آورد. ما در بخش های مختلف شاهد این هستیم که بیشترین استفاده را کسانی می برند که این گونه طرح ها شامل حالشان نمی شود که یکی از دلایلش نقدینگی زیادی است که در بازار وجود دارد و چون این نقدینگی تحت کنترل دولت نیست به راحتی می توانند در هر طرح اقتصادی تاثیر بگذارند و از آن هدف اصلی طرح را خارج کند.»

قاسمی افزود: «هدفمند کردن یارانه ها از موضوعاتی است که باید بیشتر روی آن کار کرد و زیر ساخت ها مهمترین مسئله این طرح است تا زمانی که ما نتوانیم نرخ ریال خود را در بازار تثبیت کنیم و متناسب با سایر نرخ های ارز خارجی به گونه ای عمل کنیم که بخش خصوصی نتواند برای منابع ارزی در شرایط خاص تعیین قیمت کند طبیعی است که از همین زاویه آسیب بینیم.»

وی ادامه داد: «در هدفمند سازی اگر در تعادل نرخ ارز موفق عمل می کردیم شاید می توانستیم آسیب پذیری این طرح را کمتر کنیم ولی چون ریال ما از شرایط بازار بین الملل تاثیر می پذیرد به طور طبیعی در هدفمند کردن یارانه ها در کوتاه مدت شاهد تورمی غیر قابل پیش بینی هستیم که دولت نمی تواند رقم برای آن تعیین کند بلکه بازار آزاد رقم تورم را تعیین خواهد کرد. این تورم در دوره خاصی افزایش پیدا می کند اما در مراحل بعدی کاهش پیدا خواهد کرد اما مقدار کاهش نرخ تورم آثار مثبتی ندارد.»

این تحلیلگر اقتصادی با اشاره به این که این طرح نیاز به مطالعه بیشتر دارد گفت: «طرح هدفمند کردن یارانه ها در شرایطی که رکود اقتصادی در کشور و سیاست انقباظی دولت به گونه ای اعمال می شود، که نه بخش تولید هدفمند حرکت می کند و نه بخش مصرف ما قدرت تعادل سازی قیمت را نخواهیم داشت چرا که بخش خصوصی همواره بر روی نیازهای مردم ورود پیدا خواهد کرد و قیمت ها را تغییر خواهد داد وقتی این شرایط وجود دارد ما بایستی بگوییم این طرح نیاز به مطالعه و کار بیشتر دارد، ای کاش ما پیش از این که این طرح را به مجلس ببریم آن را در فضایی مجازی بررسی می کردیم و با شبیه سازی آثار و تبعات آن را ارزیابی می نمودیم.»

قاسمی با بیان تبعات هدفمند کردن یارانه ها اظهار داشت: «ما نمی توانیم  به طور دقیق بگوییم این طرح چه تبعاتی دارد، این طرح نظام پولی کشور را تحت تاثیر قرار خواهد داد و حتی برنامه ریزی خود دولت را در تحت تاثیر قرار می دهد بسیاری از برنامه های عمرانی آینده دچار مشکل قابل توجه خواهند شد، اگر این پیش بینی ها صورت نگیرد هدفمند کردن یارانه ها به اهدافش نخواهد رسید.»

وی ادامه داد: «با هدفمند کردن یارانه همچنان یک خلاء بزرگ وجود خواهد داشت و آن این است که ما در جامعه کالا را به یک قیمت معقول عرضه نمی کنیم. یعنی ما در حالی که می خواهیم هدفمند کنیم در حال ایجاد فاصله در شرایط اقتصادی یک کالا و خدمات هستیم. در نتیجه ما ناگزیر هستیم زیر ساخت هایی را ایجاد کنیم، یکی از آنها ایجاد نظام پولی و مالی با ثبات است، بازار بورس ما با ثبات نیست و هر آینه ممکن است تحت تاثیر برخی تصمیم گیری ها دچار نوسان شود.»

وی در پایان اظهار داشت: «بر اساس این اصل اگر این زیر ساخت ها درست نشود هدفمند کردن یارانه ها به طور طبیعی موجب افزایش قیمت ها می شود. در سال های اول به دلایل مختلف از جمله عدم وجود سیستم نظارتی در قانون شاهد افزایش قیمت غیر قابل تصوری خواهیم بود و سیستم نظارتی هم نمی تواند این را کنترل کند و طبیعتا بایستی از الان این نکته مورد توجه قرار بگیرد و مجلس هم تحت تاثیر هیجانات دولتی قرار نگیرد و تامل بیشتری بر روی این طرح انجام دهد.»