جنجالی‌ترین پرونده‌های قصور پزشکی ۹۵

تاریخ انتشار: ۱۵:۱۸ - ۲۹ اسفند ۱۳۹۵

تیغ جراح و دوای پزشک اگرچه معمولا شفابخش است اما برای بعضی از بیماران به جای شفا، درد و بیماری و گاهی مرگ را در پی دارد. خطا و قصور پزشکی در سالی که گذشت یکی از خبرسازترین موضوعات اجتماعی بود که حساسیت عمومی را درباره عملکرد سیستم بهداشت و درمان بالا برد.

به گزارش خبرآنلاین، رئیس سازمان نظام پزشکی معتقد است «حتی وجود یک خطای پزشکی هم قابل قبول نیست» اما آمارها نشان می‌دهد که این خطاها در سال‌های گذشته سیری صعودی داشته‌اند و تنها در سال 94 تعداد 5600 پرونده خطای پزشکی گزارش شده که نسبت به سال قبل از آن، 11 درصد رشد داشته است. البته این آمار در ایران بیش از دیگر کشورهای دنیا نیست.

در امریکا حدود 9.5 درصد از مرگ‌ها به خاطر خطای پزشکی اتفاق می‌افتند. در استرالیا این آمار به 12 درصد می‌رسد و در کانادا 11.3 از افرادی که در یک سال می‌میرند، قربانی خطای پزشکی هستند. هر چند که آمار مرگ ناشی از قصور کادر درمانی در بریتانیا و آلمان به مراتب کمتر است و حدود 2درصد برآورد می‌شود.

این آمارها باعث شده تا دکتر زالی، رئیس سازمان نظام پزشکی اعلام کند که قصور پزشکی در ایران ‌کمتر از نرم جهانی است. به گفته او در حال حاضر نرم جهانی خطای پزشکی سه درصد است که در کشور ما از این میزان هم کمتر است.

زالی می‌گوید اکنون ۷ هزار پرونده خطای پزشکی در پیچ‌وخم رسیدگی هستند که 60درصد از آنها، مربوط به بروز عارضه در بیمار هستند. همچنین حوزه زنان و زایمان در صدر قصور پزشکی قرار دارد و پزشکان عمومی، دندانپزشکان و جراحان عمومی در رتبه‌های بعدی بیشترین خطاهای پزشکی قرار دارند.

رسیدگی به این خطاها توسط 198 دادسرای انتظامی، 35 هیات تجدیدنظر، 201 هیات بدوی، هزار دادیار و دو هزار عضو هیات بدوی انجام می‌شود و 1200 کارشناس هم بر این خطاها نظارت دارند. با این وجود روند رسیدگی به برخی از این پرونده‌ها طولانی است و گاهی مثل پر سر و صداترین پرونده قصور پزشکی سال 95، یعنی پرونده فوت عباس کیارستمی، حدود یک سال طول می‌کشد؛ پرونده‌ای که به گفته وزیر بهداشت مانند پرونده‌های قضائی رسیدگی به آن طولانی است اما مشخص شدن هرچه سریع‌تر نتیجه آن به نفع جامعه پزشکی است و سوءتعبیرها و ابهامات را رفع می‌کند.

با وجودی که آمار قصور پزشکی در ایران بیشتر از میانگین جهانی نیست اما موضوع خطاهای پزشکی، امسال به اندازه‌ای جنجال به پا کرد که در برهه‌هایی به موضوع اول بحث کاربران در شبکه‌های اجتماعی تبدیل شد و بعد از فوت عباس کیارستمی، زمینه‌ساز کمپین‌هایی برای ایجاد حساسیت نسبت به گفتار و رفتار کادر درمانی شد.

این حساسیت اجتماعی با واکنش‌های مسئولان هم همراه بود؛ تا جایی که حجت‌الاسلام پورمحمدی، وزیر دادگستری با هشدار به پزشکان از آنها خواست تا موضوع خطای پزشکی را جدی بگیرند و آن را با حق‌الناس تعریف کنند. مجلس هم ساکت ننشست و برخی از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان با توجه به حساسیت‌های ایجاد شده در جامعه و رسانه‌ها نسبت به خطاهای پزشکی، از مسئولان خواستند تا به طور جدی‌تری به این حوزه وارد شوند.

در جدول زیر می‌توانید نمونه‌هایی از پرحاشیه‌ترین و خبرسازترین حوادث مرتبط با قصور پزشکی در سال 95 را ببینید که توانستند موج اجتماعی و رسانه‌ای قابل توجهی ایجاد کنند. حوادثی که تکلیف بعضی از آنها هنوز با گذشت یک سال مشخص نشده و همچنان در پیچ و خم کارشناسی و صدور احکام قضایی هستند.

خبرسازترین خطاهای پزشکی در سال

ردیف	تاریخ	مورد پزشکی	نتیجه قصور پزشکی	پاسخ مسئولان
1	فروردین	جراحی پولیپ روده عباس کیارستمی تاخیر در جراحی دوم و خونریزی شدید بیمار، سفر جراح قبل از سال 95 و ننوشتن روزانه سیر بیماری در پرونده و همچنین ننوشتن شرح حال او.	عفونت داخلی، سکته مغزی و مرگ بیمار	شجاعی، رییس سازمان پزشکی قانونی: تا آنجایی که من اطلاع دارم قصور اساسی صورت نگرفته است ولی چون ایشان به خارج از کشور انتقال داده شده است معلوم نیست چه دلیلی باعث خونریزی مغزی وی شده است، بنابراین پرونده وی مبهم است. وزیر بهداشت: پرونده پزشکی مرحوم کیارستمی هم در سازمان نظام پزشکی و هم در مراجع قضایی دنبال می‌شود و ما به عنوان وزارت بهداشت نسبت به تاخیر در صدور رای نهایی گله‌مند هستیم.
2	فروردین	جراحی سزارین در بیمارستان ولیعصر(عج) کازرون	سوراخ شدن روده مادر و عفونت شدید شکمی	دکتر احمدی، رئیس بیمارستان حضرت ولی عصر (عج) کازرون: مساله آسیب روده حین عمل جراحی یکی از عوارض موجود اما ناشایع است که در موارد محدودی اتفاق می افتد. حین جراحی، روده بزرگ دچار دو سه سوراخ ریز شده و همین مساله باعث ورود مواد داخل روده به حفره شکم و عفونت داخل شکمی شده بود که خوشبختانه طی جراحی شکم به موقع باز و ترمیم روده بزرگ انجام گرفت و در حال حاضر بیمار مشکلی ندارد.
3	اردیبهشت	جراحی لوزه الینا فروتن در بیمارستان طالقانی گرگان	مرگ مغزی بیمار و درگذشت بعد از 3ماه	دکتر حسینی معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی گلستان: در هنگام جراحی و لوله‌گذاری در نای این دختر شش ساله، شکافی در تراشه نای کودک ایجاد شده که در پی آن هوا به این فضا وارد و اطراف ریه کودک جمع شده است که منجر به ایست قلبی شده و سپس کار احیاء انجام شده اما بر روی مغزش اثر گذاشته و بیمار به کما رفته است.
4	اردیبهشت	تولد نوزاد با سزارین اورژانسی در خمینی‌شهر اصفهان	بریدگی صورت نوزاد با تیغ جراحی که منجر به بخیه گونه بلافاصله پس از تولد او شد	اصغری رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان: صورت نوزاد هنگام عمل سزارین به دلیل نزدیکی به دیواره رحم با تیغ می‌برد، اما توسط یک پزشک صورت آن بخیه می‌خورد بدن برخی از نوزادها به دیواره رحم نزدیک بوده و ممکن است این برش به دلیل این نزدیکی اتفاق بیفتد البته در هر 1000سزارین 3 مورد به همین دلیل اتفاق می‌افتد.
5	خرداد	استقرار بیمار در بخش پس از پیوند کلیه در بیمارستان امام رضا کرمانشاه	سقوط بیمار از تخت و فوت بیمار	رئیس دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه: به نظر می‌رسد از سوی کارکنان بیمارستان امام رضا (ع)، قصوری در مورد خدمات‌دهی به این خانم متوفی صورت گرفته که در صورت محرزشدن این موضوع، با شدت و جدیت برخورد خواهیم کرد.
6	تیر	زایمان طبیعی نوزاد 4 کیلویی به جای سزارین در بیمارستان فاطمیه همدان	نرسیدن اکسیژن به نوزاد و مرگ او بعد از 4 روز	محمدرضا عبادیان معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی همدان: تمام بچه‌های زیر 4 کیلوگرم باید طبیعی و نوزادان بالای 4 کیلوگرم با سزارین متولد شوند. وزن نوزاد قبل از زایمان در سونوگرافی 3 کیلو و 600 کیلوگرم تخمین زده شده اما بعد از زایمان 3 کیلو و 900 گرم اعلام شد. در حین زایمان طبیعی بچه گیر کرده و با دستگاه به دنیا می‌آید. در نتیجه دچار مشکلات تنفسی و کمبود اکسیژن شده است.
7	تیر	عمل باز قلب بیمار	سوختگی پوست بیمار در حین عمل به دلیل استفاده از دستگاه برش الکتریکی و رسیدگی ناکافی به سوختگی	میردهقان، مدیر کل دفتر نظارت و اعتباربخشی امور درمان وزارت بهداشت: طبق هماهنگی‌های لازم با مسئولین بیمارستان غیردولتی و بیمارستان پشتیبان آن، اقدامات مورد نیاز انجام شده است و تا درمان مناسب سوختگی و رفع عوارض آن، بیمار با هزینه بیمارستان مبداء، تحت درمان قرار خواهد گرفت.
8	مرداد	تزریق دگزامتازون به پرسام عزیزی، کودک 10 ساله در بیمارستان بعثت سنندج	واکنش آلرژیک به تزریق و فوت کودک	اداره کل پزشکی قانونی استان کردستان: تشخیص اولیه بیمارستان مبنی بر مسمومیت با ترکیبات مخدر اشتباه بوده و دو تن از کادر درمانی بیمارستان در مجموع ۵۰ درصد در این مرگ مقصر دانسته هستند. ۵۰ درصد دیگر مربوط به غیرقابل پیش بینی بودن واکنش دارویی اولیه نسبت داده می‌شود.
9	مرداد	جراحی لوزه کودک 9 ساله در بوشهر	جا ماندن باند در گلوی کودک و مشکل بلع و تهوع که از سوی پزشک پذیرفته نمی‌شود!	اقبالی معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر: پزشکان در حین عمل یک باند پانسمان را در گلو قرار می‌دهند تا خون وارد ریه بیمار نشود و پس از پایان عمل جراحی نیز باند را برمی‌دارند اما ظاهرا در این عمل باند برداشته نشده که نوعی قصور پزشکی محسوب می‌شود و البته به هیچ وجه عمدی نبوده است.
10	شهریور	زایمان طبیعی مادری با شرایط ویژه در بیمارستان ایزدی قم	با وجودی که مادر به دلیل قد کوتاه و نقص دیگری در بدنش باید با سزارین وضع حمل می‌کرد، به اصرار کادر پزشکی بیمارستان طبیعی فرزند خود را به دنیا آورد و فرزندش دچار فلج مغزی شد.	-
11	شهریور	جراحی پای شکسته ستایش 8 ساله در بیمارستان نکویی قم	قطع اکسیژن حین عمل به مدت 6 دقیقه، مرگ مغزی و فوت کودک را در پی داشت.	مدیرکل پزشکی قانونی قم: با توجه به کالبدگشایی جسد و نتایج آزمایشات و بررسی پرونده بیمارستانی، علت فوت آسیب سلول‌های مغزی ناشی از نرسیدن اکسیژن تایید می‌شود.
12	شهریور	جراحی کتف جوان 26 ساله الیگودرزی در بیمارستان معیری تهران	مراقبت ناکافی پس از جراحی باعث کاهش دریافت اکسیژن، افت هوشیاری و مرگ مغزی بیمار شد.	نماینده الیگودرز در مجلس: فرایند احیای این بیمار بیش از 40 دقیقه به طول انجامید و منجر به آسیب دیدگی کامل مغز شد. پس از انتقال به بیمارستان میلاد ایشان دچار مرگ مغزی شد. قصور مسلم پزشکی توسط تیم اعزامی وزارت بهداشت و پزشکی قانونی تایید گردید.
13	مهر	جراحی آپاندیس یسرا حیدری 7 ساله در بیمارستان ثارالله کرج	تزریق داروی بیهوشی منجر به ایست قلبی و مرگ کودک شد.	فاضلیان رئیس کل دادگستری استان البرز: دادستان مرکز استان به محض اطلاع از موضوع دستور اقدامات قانونی لازم در مورد بررسی موضوع و تشخیص علت فوت را صادر می‌کند و توسط پزشکی قانونی نمونه‌های لازم از جسد گرفته شده و پرونده در حال بررسی است.
14	آبان	تشخیص غده سرطانی در بدن مادر 34 ساله در بیمارستان تامین اجتماعی امام حسین(ع)	جا ماندن دو گاز استریل سنجاق دار در بدن مادر حین زایمان باعث اشتباه در تشخیص غده سرطانی شد!	دکتر ستاره مدیرکل پزشکی قانونی استان زنجان: این قصور کادر پزشکی صد درصد از طرف پزشکی قانونی تایید شده است و خانواده بیمار می‌توانند به دنبال احقاق حقشان باشند.
15	آبان	جراحی بیمار دارای بارداری خارج رحمی در بیمارستان حضرت ابوالفضل بیرجند	به دلیل تخلیه نادرست جنین مادر دچار عفونت گسترده شده و با خارج کردن رحم بیمار قدرت باروری او برای همیشه از بین رفت.	-
16	آبان	شکستگی دست کودک 10 ساله شوشتری	گچ گیری نامناسب، باعث آسیب عروقی و سیاه شدن دست و قطع دست کودک از مچ به پایین شد.	مهرداد قمر، رئیس نظام پزشکی شوشتر: گچ گرفتن نا‌صحیح مثل سفت گچ گرفتن می‌تواند باعث سیاه شدن دست شود اما ما منتظریم اسناد و پرونده مهرشاد به دست ما برسد و کارشناسان نظر خود را در این باره اعلام کنند.
17	دی	جراحی آب مروارید چشم مرد 63 ساله در یکی از کلینیک‌های زاهدان	سقوط چراغ اتاق عمل از ارتفاع سه متری بر شکم بیمار و اقدامات ناکافی درمانی پس از آن، منجر به عفونت داخلی شدید، کما و مرگ بیمار شد.	میری، رئیس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان: پس از حادثه بررسی‌های کامل روی بیمار انجام شد اما علامتی از آسیب به چشم نیامد. چند روز پس از حادثه در پی درد شکمی بیمار، پزشک متوجه وجود علایم غیرطبیعی در شکم شده و با جراحی بخشی از روده بیمار را که نکروز شده و فاقد علایم حیاتی بوده برمی‌دارد اما عفونت وارد بدن بیمار شده بود و پس از انتقال به بیمارستانی در تهران فوت می‌کند.
18	بهمن	جراحی دست چپ کودک دو ساله به جای دست راست او در اصفهان!	جراحی مجدد کودک	روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان: پزشک جراح، خطای خود را پذیرفته و جبران کرده است. به رغم این امر، تمامی حقوق اولیای بیمار محفوظ است و هرگونه خسارت احتمالی با تشخیص مراجع ذیصلاح جبران خواهد شد.
19	بهمن	جراحی بیمار به دلیل کیست شکمی	کلیه بیمار به جای کیست او برداشته شد و بیمار تا پایان عمر نیازمند دیالیز شد.	نظام پزشکی اصفهان: کلیه این بیمار در لگن او بوده و هر دو کلیه به هم چسبیده و در یک هاله قرار داشته است؛ این طرز قرار گرفتن کلیه تاکنون ۴ مورد در جهان گزارش شده و این بیمار اصفهانی نفر پنجم در دنیاست. چون کلیه در مکان خودش نبوده دکتر آن را از بدن بیمار خارج کرده است. اصغری رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان: پس از بررسی زوایای عمل جراحی جمع‌بندی و توافق همگانی به این نتیجه رسیدیم که خطای پزشکی اتفاق نیفتاده است و برای نجات جان بیمار درآوردن توده کلیه کار درستی بوده است.
20	اسفند	رگ‌گيري نادرست از نوزاد 5 روزه و خارج شدن آنژيوكت در بيمارستان وليعصر تهران	با ورود مواد سرم به زير پوست نوزاد، پای نوزاد به شدت سوخت و دچار نکروز (بافت‌مردگی) شد.	وزیر بهداشت: كوتاهي انجام شده، قابل چشم پوشي نيست و سه فرد خاطی در این زمینه عزل شدند.
21	اسفند	تزریق داروی بیهوشی برای جراحی کمر زن میانسال در تهران	کما و مرگ قبل از عمل	-