رتبه جهانی ایران از لحاظ فساد بخش عمومی

رتبه جهانی ایران از لحاظ فساد اندکی بهیود یافته است.

روز چهارشنبه، ۶ بهمن (۲۷ ژانویه)، گزارش موسسه شفافیت بین‌الملل در مورد میزان فساد بخش دولتی در کشورهای مختلف جهان از جمله ایران منتشر شد.

در این گزارش، کشورهای مختلف جهان با توجه به محاسبه شاخص فساد، در رتبه‌های ۱ تا ۱۶۷ طبقه‌بندی شده‌اند. ایران با شاخص ۲۷ امتیاز از ۱۰۰ امتیاز، در رتبه ۱۳۰ قرار گرفته است.

کشورهای کامرون، نپال، نیکاراگوئه، پاراگوئه و اوکراین نیز با همین شاخص در رتبه ۱۳۰ هستند.

در گزارش سال قبل این موسسه، کشورهای جهان در ۱۷۴ رتبه طبقه‌بندی شده بودند که ایران بازهم با شاخص ۲۷ امتیاز، همراه با کشورهای کامرون، قرقیزستان، لبنان، نیجریه و روسیه در رتبه ۱۳۶ قرار گرفت. در سال گذشته، وضعیت ایران نسبت به سال قبل از آن (۲۰۱۳ میلادی) بهتر شده و شاخص آن از ۲۵ امتیاز به ۲۷ امتیاز رسیده بود.

شفافیت بین‌الملل هر سال برای کشورهای مختلف شاخص تشخیص فساد CPI را براساس امتیازاتی که از لحاظ سلامت بخش عمومی کسب کرده محاسبه و در جدول رتبه بندی درج می‌کند.

امتیاز هر کشور از طریق مصاحبه و گردآوری نظرات بازرگانان و صاحبان صنایع و ارزیابی کارشناسان تهیه می‌شود. به گفته این موسسه، نظرات ارائه شده باید کمیت‌پذیر بوده و براساس روش‌شناسی "قابل اطمینان و معتبر" محاسبه شده باشد. عوامل به کار رفته در محاسبه شاخص باید تابع ضوابط مشخصی باشد به نحوی که بتوان آن را برای مقایسه وضعیت کشورهای مختلف در یک سال، و تغییرات احتمالی وضعیت یک کشور در سال‌های متفاوت به کار گرفت.

برای محاسبه شاخص های سال ۲۰۱۵، از دوازده منبع اطلاعاتی متعلق یازده موسسه مختلف استفاده شده که جزئیات آن در گزارش موسسه آمده است. بدترین مورد از فساد دولتی با امتیاز صفر، و سالم ترین بخش عمومی با امتیاز ١٠٠ نشان داده می‌شود اما در گزارش سال ٢٠١٥، و سال‌های قبل از آن، هیچ کشوری امتیاز صفر یا صد نگرفته است.

در جدول سال ۲۰۱۵، کشور دانمارک با امتیاز یا شاخص ۹۱ در صدر جدول قرار دارد و دارای سالم‌ترین بخش دولتی است.

کشورهای فنلاند (۹۰) سوئد (۸۹)، زلاند نو (۸۷)، نروژ (۸۷)، سوئیس (۸۶)، سنگاپور (۸۵)، کانادا (۸۳) و آلمان (۸۱) پس از این کشور قرار می‌گیرند. از سایر کشورها، بریتانیا با ۸۱ امتیاز در رده ۱۰، ایالات متحده با ۷۶ امتیاز در رده ۱۶، ژاپن با ۷۵ امتیاز در رده ۱۸ و فرانسه با ۷۰ امتیاز در رده ۲۳ هستند. در سال ۲۰۱۵، چین با ۳۷ امتیاز در رده ۸۳ و روسیه با ۲۹ امتیاز در رده ۱۱۹ قرار گرفتند. کشورهای اردن با ٥٣ امتیاز رتبه ٤٥، عربستان سعودی با ٥٢ امتیاز رتبه ٤٨ و کویت با ٤٩ امتیاز رتبه ٥٥ را در این جدول در اختیار داشتند.

در رده‌های پائین جدول، سوریه همراه با اریتره، ترکمنستان و یمن در رده ۱۵۴ و پس از آنها به ترتیب، کشورهای هائیتی، گینه بیسائو و ونزوئلا در رتبه ۱۵۸، عراق و لیبی در رده ۱۶۱، آنگولا و سودان جنوبی در رده ۱۶۵ قرار گرفته‌اند. در پائین‌ جدول، افغانستان با ۱۱ امتیاز در رده ۱۶۶ و کره شمالی و سومالی با ۸ امتیاز مشترکا در رده ۱۶۷، پائین‌ترین رتبه را دارند.

کشور تاجیکستان با ٢٦ امتیاز در رده ١٣٦ قرار دارد و در کنار کومور و نیجریه قرار می‌گیرد.

شفافیت بین‌الملل گفته است که از ده کشوری که در پائین‌ترین رده قرار دارند، سه کشور، یعنی عراق، لیبی و سودان، از کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا هستند. ناآرامی و بی‌ثباتی در یمن و سوریه نیز در گسترش فساد تشکیلات دولتی این دو کشور موثر بوده است.

در عین حال، کشورهای کویت، اردن و عربستان سعودی توانسته‌اند نسبت به سال قبل از آن موقعیت خود را بهبود بخشند.

سازمان شفافیت بین الملل یک سازمان غیردولتی و غیرانتفاعی مستقر در آلمان است که از سال ١٩٩٣ فعالیت خود در سنجش میزان فاسد در کشورهای مختلف را آغاز کرد و دو سال پس از آن، به محاسبه شاخص فساد و رتبه‌بندی کشورها پرداخت. گزارش های این موسسه در زمینه هایی مانند برقراری روابط اقتصادی یا بررسی امکانات سرمایه‌گذاری در کشورهای مختلف مورد توجه قرار می‌گیرد.