سناریوی جدید در اجرای خط لوله صلح

سناریوی جدیدی برای رساندن گاز ایران به پاکستان روی میز قرار گرفته است.

به گزارش ایسنا، درحالی پاکستان پس از مذاکره با قطر، به تازگی برای واردات گاز از هند مذاکراتی را انجام داده که هنوز اقدام موثری برای تکمیل خط لوله گاز ایران در خاک کشور خود انجام نداده و حدود 5 ماه به ضرب‌الاجل تعیین شده برای انتقال اولین جریان گاز ایران به پاکستان باقی مانده است، اکنون سناریویی جدید مورد بررسی قرار دارد که احتمال دارد گره 25 ساله مذاکرات درباره خط لوله ای که زمانی قرار بود "صلح" باشد را باز کند.

معاون بازرگانی و امور بین‌الملل وزارت نفت در گفت‌و‌گو با ایسنا درباره آخرین وضعیت پروژه خط لوله صلح اظهار کرد: پاکستانی‌ها تاکنون اقدام موثری را برای احداث خط لوله در داخل سرزمینشان انجام نداده‌اند.

علی ماجدی در ادامه با بیان این‌که این احداث خط لوله توسط یک شرکت ثالث که ممکن است ایرانی باشد هنوز منتفی نشده است، از بررسی این سناریو خبر داد و گفت:یک شرکت ثالث می‌تواند اقدام به ایجاد خط لوله کرده و گاز کشور ما را خریداری کرده و به پاکستان بفروشد.

به گفته او پروژه احداث خط لوله صلح همچنان در حال پیگیری است.

به گزارش ایسنا، مذاکرات درباره خط لوله گاز صادراتی ایران به هند و پاکستان از یک دهه پیش آغاز شد، اما اختلافات پاکستان و هند به عنوان مهم‌ترین دلایل کندی مذاکرات مانع توافق نهایی بین سه کشور شده بود تا اینکه هند از مذاکرات سه جانبه کنار کشید و ایران و پاکستان با برگزاری نشست هایی در تهران و اسلام آباد برای عملی کردن این طرح، مذاکرات را دنبال کردند و در نهایت خرداد ماه 88 قرارداد بین ایران و پاکستان امضا و بنا شد اولین جریان گاز ایران به پاکستان باید تا 31 دسامبر 2014 برقرار شود.

بر این اساس از زمان انعقاد قرارداد بخش ایرانی این خط لوله در مجموع با هزینه 2.5 میلیارد دلار ساخته شده و برای تکمیل آن نیز باید حدود یک میلیارد دلار دیگر نیز سرمایه‌گذاری شود اما بخش دوم این خط لوله در خاک پاکستان به طول 780 کیلومتر هنوز ساخته نشده و دولت پاکستان در تامین هزینه‌های ساخت این خط لوله در خاک خود با مشکلات بسیاری روبه‌رو شده است.

اگرچه در دولت دهم، تاکید بسیاری بر ساخت این پروژه صورت گرفت و اصرار دولت بر اجرایی شدن این پروژه تا جایی پیش رفت که پیشنهاد پرداخت کمک هزینه 500 میلیون دلاری به پاکستان ارائه شد اما مقامات پاکستانی که مدام به بهانه‌های مختلف ساخت خط لوله آی‌پی را به تعویق می‌انداختند، ضمن درخواست همه وجه مورد نیاز برای ساخت خط لوله معادل 2 میلیارد دلار با قطر نیز برای دریافت ال‌ان‌جی مذاکره کردند.

اما پس از روی کار آمدن دولت یازدهم، مقامات نفتی کشور تاکید کردند که هیچ کمکی برای تکمیل این خط لوله در خاک پاکستان نمی‌کنند و این کشور بدون دریافت هیچ کمک مالی از طرف ایران باید آن را تکمیل کند و حتی کار تا جایی پیش رفت که بیژن نامدار زنگنه وزیر نفت، در آبان ماه گذشته اعلام کرد که قرار‌داد صادرات گاز به پاکستان احتمالا لغو خواهد شد.

این اظهارات زنگنه، نگرانی پاکستانی‌ها را در پی داشت به طوری که ملک طاهر جاوید، رییس انجمن بازرگانی و صنعت پاکستان ضمن ابراز نگرانی از گزارشات قطع گاز در سه ماهه زمستان برای بخش صنعت گفت: پروژه گاز ایران و پاکستان نقطه‌ امیدی بود که با سخنان وزیر نفت ایران دچار ابهام شده است، بنابراین نواز شریف باید این موضوع را جدی گرفته و فورا گفت‌وگوهایی را با طرف ایرانی آغاز کند تا این پروژه را نجات دهد.

در پی این اتفافات نواز شریف، نخست وزیر پاکستان در سفری که اردیبهشت ماه سال جاری به ایران داشت، مذاکراتی را درباره مشکلات کشورش در اجرای پروژه خط لوله صلح با مقامات ایرانی انجام داده و آنطور که گفته می‌شود، یکی از بسته‌های پیشنهادی که مقامات پاکستانی به ایران دادند، دریافت کمک هزینه برای ساخت این خط لوله بوده‌ که به گفته مقامات پاکستانی با مخالفت زنگنه، وزیر نفت کشورمان مواجه شده‌است.

پس از سفر نخست وزیر پاکستان به ایران ، ماجدی، با اشاره به این که پاکستانیها خودشان باید مشکل تامین مالی ساخت لوله را حل کنند، گفت: پاکستانیها اذعان داشتند به دلیل تحریم نمی توانند فاینانس برای ساخت خط لوله جذب کنند، در حالی که ما اعتقادی به موضوع تحریم نداریم، چون در سالهای گذشته تحریم زیاد نبوده است.

معاون بازرگانی و امور بین‌الملل وزارت نفت همچنین اظهار نظر درباره صرف نظر ایران از دریافت جریمه ماهانه ٢٠٠ میلیون دلاری بابت تاخیر تکمیل خط لوله IP را زود دانسته و از پیشنهاد جدید پاکستان برای فعال شدن خط لوله IP خبر داده و گفته بود که در حال حاضر ایران منتظر دریافت پیشنهاد از سوی پاکستان است و بنا شده نامه خاقان عباسی، وزیر نفت پاکستان از کانال رسمی به دست زنگنه برسد.

ماجدی همچنین پس از ادعای جدید پاکستان درباره تغییر زمان تکمیل خط لوله صلح گفت: ما هیچ توافقی با پاکستانی‌ها برای تغییر زمان تکمیل خط لوله انجام ندادیم.

در حال حاضر کمبود گاز کشور پاکستان حدود روزانه 2.2 میلیارد فوت مکعب است که در صورت افزایش تقاضا به 4 میلیارد فوت مکعب می‌رسد. در واقع گاز، 50 درصد نیاز پاکستان به انرژی را تامین می‌کند. مقامات رسمی کارخانجات و صنایع انرژی در کشور پاکستان نیز، خواهان تسریع واردات گاز کشور شده‌اند.

اما به رغم اختلافات گذشته هند و پاکستان به تازگی خبری منتشر شده مبنی بر اینکه هند تصمیم گرفته که از طریق خط لوله‌ به پاکستان گاز صادر کند. و اعلام شده که شرکت هندی گیل که پروژه‌ی احداث این خط لوله را به دست خواهد گرفت، روزانه پنج میلیون واحد گاز مایع به پاکستان صادر خواهد کرد.

بر این اساس وزیر نفت هند این تصمیم را عاملی برای بهبود روابط دوطرفه سیاسی – اقتصادی دو کشور همسایه، پاکستان – هند اعلام کرده و ظاهرا اصول کلی این طرح مورد توافق واقع شده و توافق نهایی به زودی حاصل خواهد شد.

از سوی دیگر، در پی گشایش‌های اخیر در روابط ایران و غرب، هند برای تامین تقاضای انرژی این کشور به دنبال بازگشت به پروژه خط لوله گاز ایران- پاکستان است به طوری که مقامات دولت هند می‌گویند خط لوله گاز ایران و پاکستان و هند می‌تواند پس از لغو تحریمها علیه ایران مجددا احیا شود.

مذاکرات پاکستان با هند در شرایطی صورت گرفته که حدود 5 ماه تا پایان مهلت قرارداد ایران و جریمه روزانه 200 میلیون دلاری پاکستان به دلیلی تاخیر در اجرای این پروژه باقی مانده است.