بیکاری پنهان

افزایش بیکاری پنهان شاغلان بخش خصوصی به 55 درصد و دولتی به 85درصد باعث کاهش شدید راندمان و بهره‌وری نیروی کار و در نتیجه افت کیفیت تولیدات شده که یکی از عمده‌ترین دلایل آن، پایین بودن دستمزدها است.

یکی از مسائلی که کارشناسان و فعالان بازار کار کشور در مورد کاهش سطح بهره وری نیروی کار و همچنین بازده تولید در واحدهای تولیدی مطرح می کنند، بروز بیکاری نیروی کار شاغل در بنگاهها به صورت "پنهان" است.

در واقع اینکه جامعه علاوه بر داشتن چند میلیون نفر بیکار مطلق در بین شاغلان نیز با یک آمار و درصد بیکاری پنهان بالایی مواجه باشد، اساسا اتفاق خوشایندی نیست ولی برای این مسئله هیچگاه راه حلی ارائه نشده است.

کارشناسان پایین بودن سطح دستمزد نیروی کار، کاهش مسئولیت پذیری و دلسوزی در بنگاه ها را از دلایلی می دانند که باعث افت شدید راندمان کاری در واحدها شده است.

افزایش بیکاری پنهان
از سویی، به روز نبودن تکنولوژی مورد استفاده در خطوط تولید، بی توجهی برخی کارفرمایان به نیازهای واحد و همچنین نیروی کار و از سویی نهادینه نشدن فرهنگ کار باعث بروز چنین رفتارهایی در محیط های کاری شده است به نحوی که تعداد افراد شاغلی که ارتباطی بین افزایش راندمان تولید خود و بهبود وضعیت شغل و همچنین تقویت بنگاه نمی‌بینند، رو به افزایش است.

البته شاید این نکته نیز حائز اهمیت باشد که دیده نشدن تلاش و پشتکار افراد در محیط های کاری و اینکه فرد میزان تولید و خدمت رسانی خود را افزایش دهد اما از سوی بنگاه لحاظ نشود و یا اساسا تمایلی به دیده شدن بهبود کار افراد نداشته باشد، نیز امروز از دلایل عمده ای است که افراد شاغل عنوان می کنند به دلیل وجود این ضعف خیلی خود را به دردسر نمی اندازند و سعی می کنند به میزان دریافتی و حدی که کارفرما برای وی اهمیت قائل است، کار کنند.

همچنین استفاده از افراد غیرمتخصص در پست‌های مدیریتی و سرپرستی واحدهایی که در آن نیروهای به مراتب کارآزموده تر و با تجربه تری در حال فعالیت هستند، نیز دلیل دیگری است که باعث افت راندمان کاری افراد می شود.

این مسئله تا جایی اهمیت دارد که اگر مدیران ارشد واحدها ارتقای شغلی و واگذاری مسئولیت‌ها در بنگاه‌ها را نه بر اساس شایستگی و تنها بر اساس رابطه و رانت واگذار نمایند، راندمان کاری نیروهای خلاق و واجد شرایط به شدت کاهش خواهد یافت و نتیجه بروز این ضعف، تنها متوجه آن واحد خواهد بود.

وضعیت بیکاری پنهان خصوصی و دولتی
عباس وطن پرور با بیان اینکه طبق تعریف بیکاری پنهان، این موضوع در بخش خصوصی به مراتب پایین تر از بخش دولت است، گفت: هم اکنون حداقل 55 درصد بیکاری پنهان در بخش خصوصی و بیش از 85 درصد بیکاری پنها در بخش دولتی و ادارات زیرمجموعه دولت داریم.

نماینده سابق کارفرمایان در اجلاس جهانی کار اظهار داشت: به صورت کلی به دلیل اینکه کارفرمایان بخش خصوصی خود سرمایه گذار طرحها هستند، معمولا اجازه نمی دهند که بنگاهها دچار بیکاری پنهان شوند ولی با این حال در صورت بروز این پدیده، رفتار کارفرمایان خصوصی تعدیل نیرو خواهد بود.

وطن پرور ادامه داد: اگر بیکاری پنهان را افت راندمان و بازده نامناسب کار تلقی کنیم، به هزاران دلیل امروز در بخش خصوصی با این موضوع روبرو هستیم. کاهش پشتکار افراد شاغل در واحدهای تولیدی کشور، بی علاقگی به کار و عدم دلسوزی در تولید از نشانه های بیکاری پنهان در واحدها است.

این مقام مسئول کارفرمایی کشور تاکید کرد: در یک واحد بزرگ کشور 17.5 درصد ضایعات تولید وجود دارد و این موضوع نشان می دهد که نقش انگیزه و بهره وری افراد در کارها تا چه حد می تواند تعیین کننده باشد.

دلایل اصلی رشد بیکاری شاغلان
وی با اشاره به اینکه برخی از دلایل بیکاری پنهان در بیرون بنگاه ها وجود دارد، خاطر نشان کرد: افزایش ناگهانی قیمتها در بازار و عدم توان دولت در کنترل قیمت‌های سرسام آور سبد مصرفی خانوار باعث می شود تا فرد انگیزه و نیروی لازم را در کار نداشته باشد.

به گفته وطن پرور، افزایش 30 درصدی قیمت نان که یکی از اقلام مهم مصرفی تمام خانوارهای کشور است و نوسانات متعدد فراوانی که امروز در بازار وجود دارد نیز بر روند کند شدن راندمان تولید نیروی انسانی تاثیرگذار است و اثرات منفی آن به صورت بیکاری پنهان و پایین بودن کیفیت تولیدات دیده می شود.

نماینده سابق کارفرمایان در اجلاس جهانی کار، یکی از دلایل اصلی بروز بیکاری پنهان در بنگاه ها و واحدهای تولیدی کشور را وضعیت نیروی کار و دریافتی های آنان می داند، همچنین بی ثباتی برنامه ریزی ها و سیاست گذاری در حوزه‌های اقتصادی نیز بر این موضوع تاثیرگذار است.